Kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Tysiąclecia, urodził się 3 sierpnia 1901 r. Był wybitnym mężem stanu, obrońcą praw człowieka, Kościoła i narodu, jest uważany za jednego z największych Polaków XX wieku. Zmarł w 1981 roku. Miał 79 lat. Pośmiertnie, w 1994 roku, został uhonorowany Orderem Orła Białego.
Rozpoczęty w 1989 roku proces beatyfikacyjny kardynała Wyszyńskiego zakończył się po 30 latach, jesienią 2019 roku. Uroczystość beatyfikacji odbędzie się 12 września w Warszawie. Prymasowi przysługuje tytuł "Czcigodnego Sługi Bożego".
Uchwałą Sejmu i Senatu Rzeczpospolitej, rok 2021 jest obchodzony jako Rok Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Prymas Stefan Wyszyński w latach 1948-1981 stał na czele Kościoła katolickiego w Polsce. Był autorem Jasnogórskich Ślubów Narodu, w latach 1957-65 prowadził Wielką Nowennę, a w 1966 roku - uroczystości Millenium Chrztu Polski. Z jego inicjatywy w 1965 roku episkopat wystosował orędzie do biskupów niemieckich, zawierające przebaczenie i prośbę o pojednanie obu narodów. W swoich działaniach kierował się dobrem Kościoła i polską racją stanu. Wypowiadając się w imieniu narodu, bronił również praw osób innych wyznań i niewierzących. Prowadzące walkę z Kościołem komunistyczne władze aresztowały i internowały hierarchę na trzy lata, bez sądu i możliwości obrony. Niezłomną postawę prymasa doceniali nawet jego polityczni przeciwnicy.
Prymas Stefan Wyszyński uznawał potrzeby i dobro narodu za najwyższą normę działania. Służąc Kościołowi, służył ojczyźnie, którą rozumiał jako wspólnotę ludzi zjednoczonych wiarą, kulturą i historią. Wielokrotnie upominał się o godność człowieka, jego prawa społeczne. W okresie komunistycznych represji, wiosną 1953 roku, prymas skierował do władz memoriał, w którym mówił, że Kościół nie może pójść na dalsze ustępstwa w obliczu krzywd, jakich doznają zarówno hierarchowie, jak i społeczeństwo. Znalazły się w nim słynne słowa: "Rzeczy Bożych na ołtarzach cesarza składać nie wolno. Non possumus! (Nie możemy)". Wkrótce potem, 25 września 1953 roku, został aresztowany i trzy lata przebywał w odosobnieniu, kolejno w Rywałdzie, Stoczku koło Lidzbarka Warmińskiego, Prudniku na Śląsku Opolskim i Komańczy w Bieszczadach. Był stale inwigilowany i podsłuchiwany. Opracował wówczas program odnowy życia religijnego w Polsce, zawarty w Jasnogórskich Ślubach Narodu. W uroczystości 26 sierpnia 1956 roku, ponad milion wiernych zgromadzonych w Częstochowie ślubowało bronić wiary, wyrażając zdecydowany sprzeciw wobec dyktatury rządzących krajem komunistów. O osobie więzionego prymasa przypominał ustawiony przed ołtarzem na Jasnej Górze pusty fotel, na którym leżała wiązanka biało-czerwonych kwiatów.
W latach 1957-65 prymas Wyszyński prowadził Wielką Nowennę przed Jubileuszem Tysiąclecia Chrztu Polski, będącą narodowymi rekolekcjami. W 1966 roku z jego inicjatywy odbyły się uroczystości Millenium Chrztu. W latach 1980-1981 pośredniczył w rozmowach między władzami PRL a Solidarnością. Pracował do końca. Gdy wiosną 1981 roku zaognił się spór między władzami i działającą od kilku miesięcy Solidarnością, prymas spotkał się z premierem Wojciechem Jaruzelskim. Jeszcze w kwietniu 1981 roku kardynał Wyszyński przyjął delegację założycielską Solidarności Rolników Indywidualnych. Ostatni raz wystąpił publicznie 22 maja 1981 roku, otwierając obrady Rady Głównej Episkopatu Polski. Po zamachu na Jana Pawła II - 13 maja 1981 - ciężko chory kardynał Wyszyński zaapelował, aby wszystkie modlitwy za niego przekazać w intencji papieża. Słów Prymasa Tysiąclecia, nagranych na magnetofon, wierni wysłuchali między innymi w archikatedrze warszawskiej.
Prymas Stefan Wyszyński zmarł na chorobę nowotworową 28 maja 1981 roku. Jego pogrzeb stał się wielkim wydarzeniem patriotycznym i manifestacją poparcia głoszonych przez niego idei. 12 września 2021 w świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie odbędzie się uroczystość beatyfikacji Prymasa Tysiąclecia - razem z prymasem zostanie beatyfikowana Matka Elżbieta Róża Czacka, założycielka Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi oraz Zakładu dla Niewidomych w Laskach.
IAR/ep