Rosja wstrzymuje tranzyt gazu przez Ukrainę: skutki dla Europy

Od 1 stycznia 2024 roku Rosja wstrzymała tranzyt gazu do Europy przez Ukrainę, co wywołało liczne problemy w regionie. Powodem jest wygaśnięcie 5-letniej umowy tranzytowej między Moskwą a Kijowem oraz decyzja Ukrainy o zakończeniu tego typu współpracy.

Robert Fico zagroził Ukrainie odcięciem prądu. Słowacja uzależniona jest bowiem od rosyjskiego gazu -Zdjęcie ilustracyjne: rurociąg

Seneline/Alexandros Michailidis/Shutterstock

Gazprom poinformował, że od godziny 8 czasu moskiewskiego (6 czasu polskiego) gaz przestał płynąć przez Ukrainę. Ukraińskie władze uzasadniły tę decyzję względami bezpieczeństwa narodowego. Prezydent Wołodymyr Zełenski stwierdził, że kraj nie chce, aby Rosja zarabiała na gazie, który wspiera jej budżet podczas wojny z Ukrainą.

Kijów podkreślił, że decyzja ma charakter historyczny i stanowi symboliczny krok w oddzieleniu się od rosyjskiego wpływu energetycznego.

Problemy Słowacji i innych krajów Europy Środkowej

Dla Słowacji, która importowała rosyjski gaz przez Ukrainę, sytuacja jest szczególnie trudna. Operator systemu Eustream potwierdził, że przepływ gazu ustał, co oznacza konieczność szybkiego poszukiwania alternatywnych źródeł. Premier Słowacji Robert Fico ostrzegł, że jeśli Ukraina nie wznowi tranzytu, Słowacja może zrewanżować się odcięciem dostaw prądu do Ukrainy.

Unia Europejska od dawna stara się zmniejszyć zależność od rosyjskich nośników energii, jednak wstrzymanie dostaw gazu przez Ukrainę to dla wielu krajów test wytrzymałości na zmiany w zaopatrzeniu energetycznym.

Mołdawia: kryzys w Naddniestrzu

Szczególnie dotkliwa sytuacja panuje w separatystycznym regionie Mołdawii, Naddniestrzu. W największym mieście regionu, Tyraspolu, odcięto ogrzewanie i dostawy ciepłej wody. Władze energetyczne zaapelowały do mieszkańców o zachowanie ciepła w mieszkaniach, korzystanie z grubszych zasłon i używanie piecyków elektrycznych.

Chociaż reszta Mołdawii od 2023 roku uniezależniła się od rosyjskiego gazu, Naddniestrze było wciąż zaopatrywane w ten surowiec. Obecne odcięcie dostaw oznacza poważny kryzys energetyczny w regionie.

Alternatywy i perspektywy dla Europy

Wstrzymanie tranzytu gazu przez Ukrainę zmusza kraje europejskie do szybszego rozwijania alternatywnych źródeł energii. Rosja nadal eksportuje gaz rurociągiem Turecki Potok, ale zmniejszenie dostaw przez inne trasy nasila potrzebę inwestycji w odnawialne źródła energii, terminale LNG i rozbudowę infrastruktury przesyłowej z krajów niezależnych od Rosji.

Kroki podjęte przez Ukrainę i reakcja krajów dotkniętych tymi zmianami mogą stanowić punkt zwrotny w kształtowaniu nowego ładu energetycznego w Europie. Jednak krótkoterminowe skutki, takie jak wzrost cen energii i problemy z zaopatrzeniem, będą odczuwalne w całym regionie.

PAP/IAR/dad