- Projekt zmian został złożony w poniedziałek - powiedział sprawozdawca projektu Jarosław Krajewski z PiS, wiceprzewodniczący sejmowej komisji ds. służb specjalnych.
Zgodnie z zaproponowanymi przez posłów PiS przepisami, kara za udział w działalności obcego wywiadu przeciwko Polsce z obecnego wymiaru od roku do maksymalnie 10 lat więzienia będzie wynosiła minimum pięć lat - bez górnej granicy.
W przypadku działania w obcym wywiadzie i przekazywania mu wiadomości z obecnych minimum trzech i maksimum 10 lat więzienia sąd będzie orzekał kary od ośmiu lat więzienia albo karę dożywotniego pozbawienia wolności.
Dla organizatorów działalności obcego wywiadu kara wzrośnie z minimalnych pięciu lat lub 25 lat pozbawienia wolności do nie mniej niż 10 lat albo dożywotniego więzienia.
Według wnioskodawców podwyższenie sankcji ma mieć głównie prewencyjny wymiar. "Szpiedzy »zawodowi« najczęściej analizują zagrożenia karne w prawodawstwach poszczególnych państw podejmując decyzje o podjęciu ryzyka prowadzenia swojej działalności na ich terytorium" - zaznaczono w uzasadnieniu.
Wyższe kary dla funkcjonariuszy publicznych
Karane mają być również inne formy działalności szpiegowskiej, a funkcjonariusze publiczni oraz wojskowi biorący udział w działalności obcego wywiadu mają podlegać wyższej karze - jak za przekazywanie mu informacji - włącznie z dożywociem.
Odpowiedzialność groziłaby - zgodnie z projektem - również za dezinformację. Byłaby to kara więzienia na czas nie krótszy niż 8 lat.
Za sabotaż, dywersję lub działania o charakterze terrorystycznym w ramach obcego wywiadu kara byłaby nie krótsza od 10 lat więzienia albo dożywocie - chcą posłowie PiS.
Kary także za inne przestępstwa
Parlamentarzyści PiS chcą również karą od 6 miesięcy do 8 lat więzienia objąć inne czyny niż udział w obcym wywiadzie na terytorium Polski.
Zagrożony karą od 3 miesięcy do 5 lat więzienia byłoby też przekazujący nieumyślne wiadomość, której ujawnienie lub wykorzystanie może wyrządzić szkodę Rzeczypospolitej Polskiej. Posłowie chcą, by kara dotyczyła kogoś przekazującego takie informacje "osobie lub innemu podmiotowi, co do którego na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i może przypuszczać, że bierze on udział w działalności obcego wywiadu"
Dodatkowa penalizacja objęłaby też zgłaszających gotowość działania na rzecz obcego wywiadu, lub gromadzących, przechowujących, lub wchodzących do systemu informatycznego dla udzielenia wiadomości obcemu wywiadowi - od 6 miesięcy do 8 lat.
Za samo przygotowanie do udziału w obcym wywiadzie groziłaby kara od 6 miesięcy do 8 lat więzienia.
Utrata praw publicznych
Za wszystkie te przestępstwa sąd orzekałby też pozbawienie praw publicznych. Przestępstwo szpiegostwa potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu powodowałoby też utratę praw emerytalnych przez funkcjonariuszy służb specjalnych i mundurowych albo uprawnień przez emerytów i rencistów tych służb.
Głównym celem projektu jest dostosowanie zapisów o szpiegostwie w Kodeksie karnym do zmieniającej się sytuacji geopolitycznej, postępu technologicznego i ciągłych modyfikacji sposobu działania sprawców takich czynów - zapisali posłowie w uzasadnieniu. "Nie bez znaczenia jest również aktualne wysokie zagrożenie nowymi otwartymi konfliktami zbrojnymi oraz agresywnymi działaniami niemilitarnymi, co nasila podejmowanie przez obcy wywiad i nie tylko, działań o charakterze szpiegowskim" - wskazali.
"Nowelizacja, zwłaszcza w zakresie nieumyślnej postaci szpiegostwa oraz penalizacji przygotowania, usprawni zwalczanie przestępstwa szpiegostwa, co będzie miało pozytywny wpływ na bezpieczeństwo i interesy RP" - zapisali w uzasadnieniu posłowie PiS.
Projekt zawiera też proponowane zmiany innych przepisów, m.in. dopuszcza możliwość prowadzenia w Polsce działalności niewymierzonej w nasze interesy przez służby sojusznicze - za zgodą szefów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Służby Kontrwywiadu Wojskowego.
Zwiększenie uprawnień służb
Zmiany miałyby też rozszerzyć w ustawie antyterrorystycznej uprawnienia ABW dla rozpoznawania, zapobiegania, zwalczania i wykrywania przestępstwa szpiegostwa.
Ograniczeniom miałyby podlegać też fotografowania i filmowanie bez zezwolenia obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa i znajdujących się w tych obiektach osób, lub rzeczy. Takie obiekty oznaczone byłyby znakiem zakazu fotografowania. Nieprzestrzeganie zakazu byłoby wykroczeniem.
Projekt dodatkowo wypełnia też luki prawne, lub doprecyzowuje obecne przepisy - zaznaczyli wnioskodawcy. Wśród tych zmian doprecyzowany byłyby m.in. zakres współdziałania polskich służb w sferze międzynarodowej, czy zasady wynagradzania funkcjonariuszy CBA.
Zmiany miałyby, co do zasady wejść w życie 14 dni od ogłoszenia, oprócz części szczegółowych przepisów, które byłyby ważne od 1 października 2023 r.
PAP/PR24/dad