Odznaczenia zasłużonych twórców i debata nad potrzebą ochrony niematerialnych elementów kultury - to kluczowe wydarzenia pierwszej polskiej edycji Dnia Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.
Z tej okazji - podczas uroczystej gali w Teatrze Królewskim - odznakę honorową "Zasłużony dla kultury polskiej" otrzymali: twórczynie ludowe Jadwiga Węgorek, Lucyna Kozłowska, Małgorzata Mateja, rzeźbiarz Włodzimierz Ciszek, hafciarki Zofia Talarowska, Jolanta Łukaszewska, promotorka kultury ludowej Helena Wojtasik, etnolożka Ewa Cudzich, etnografka Ewa Gilewska oraz etnograf Robert Andrzej Dul. Brązowy Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" otrzymała zaś hafciarka Bernadeta Reglińska.
"Dzisiaj obchodzimy pierwszy raz Dzień Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Jest to piękne wydarzenie, które jest możliwe dzięki państwu tutaj siedzącym, osobom, które kultywują tradycje rzemiosła i rękodzieła. Serdecznie dziękuję za waszą pracę w lokalnych grupach i społecznościach" – powiedział do zebranych na gali twórców ludowych szef departamentu ochrony zabytków MKiDN Jakub Makowski.
Obchodom polskiej edycji dnia towarzyszyły też konferencja i debata podczas których m.in. podnoszono potrzebę poszukiwania synergii między tradycyjnymi wartościami a nowoczesnymi trendami w kulturze.
Stały Przedstawiciela Polski przy Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury Mariusz Lewicki podkreślił, że "UNESCO od lat uznaje dziedzictwo niematerialne za kluczowy element swojej misji. To właśnie w tradycjach, zwyczajach, językach i rzemiosłach kryje się różnorodność kulturowa świata, której ochrona jest wspólnym celem społeczności międzynarodowej" - napisał w liście do uczestników czwartkowej gali w Starej Oranżerii w Łazienkach Królewskich.
"Dziedzictwo niematerialne nieustannie łączy pokolenia, kultury i narody, będąc zarazem podstawą zrównoważonego rozwoju, opartego na wzajemnym szacunku i zrozumieniu. Jest to żywy element naszej codzienności, który przekazujemy przyszłym pokoleniom z nadzieją, że będzie dla nich źródłem inspiracji i poczucia przynależności" - dodał.
Niematerialne dziedzictwo kulturowe, zgodnie z definicją UNESCO, obejmuje: "praktyki, wyobrażenia, przekazy, wiedzę i umiejętności" będące integralnym elementem tożsamości kulturowej danej społeczności. Do jego przykładów należą tradycje ustne, takie jak bajki, przysłowia i pieśni, sztuki widowiskowe, jak taniec, muzyka czy przedstawienia, praktyki społeczno-kulturowe, w tym doroczne święta, ceremonie rodzinne i gry, a także wiedza związana z tradycyjnym rzemiosłem i rękodziełem.
Polską edycję Międzynarodowego Dnia Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, którego organizatorem był Narodowy Instytut Dziedzictwa, reprezentowała graficznie leluja – kurpiowska wycinanka z Puszczy Zielonej, która 4 marca 2020 r. została wpisana na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
PAP/PP