26 października 2023 roku w Willi Decjusza w Krakowie podczas uroczystej Gali została po raz 20. wręczona Polska Nagroda im. Sérgio Vieira de Mello, Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka.
Wśród nominowanych znalazły się osoby i organizacje z różnych stron świata działające na rzecz pokoju, praw człowieka oraz dialogu religii i kultur. W pracach Kapituły udział wzięli przedstawiciele: Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, Ambasadora Federacyjnej Republiki Brazylii, Ambasadora Królestwa Szwecji w Polsce, Wysokiego Komisarza NZ ds. Uchodźców, Ministerstw Spraw Zagranicznych, Rzecznika Praw Obywatelskich, Prezydenta Miasta Krakowa, Konsula Generalnego Stanów Zjednoczonych w Krakowie, Wydawnictwa ZNAK, Fundatorów i Inicjatorów Nagrody oraz Przewodniczący Zarządu i Dyrektor Stowarzyszenia Willa Decjusza.
Decyzją Kapituły, Polską Nagrodę im. Sérgio Vieira de Mello w 2023 r. otrzymali:
W kategorii "Osoba": Marcin Żyła
Jak w laudacji mówiła Danuta Glondys, współinicjatorka Nagrody, wieloletnia dyrektor Stowarzyszenia Willa Decjusza, wszystkie reportaże, artykuły, wykłady, audycje i prezentacje Marcina Żyły odwołują się do praw człowieka, pomocy humanitarnej i kondycji współczesnej Europy. - Są nieprzerwanym apelem o godność i szacunek, na który zasługuje każdy, nie tylko mieszkaniec Europy. W swoich artykułach Marcin Żyła oskarża instytucje i kraje europejskie o bezczynność, o tolerowanie bezprawia na morzu, oskarża o łamanie praw człowieka i konwencji genewskiej, w tym push-backi uchodźców. Ostrzega przed największym wrogiem jakiego mamy wszyscy, przed obojętnością w obliczu tragedii i śmierci - zaznaczyła Glondys.
W kategorii "Organizacja pozarządowa": Familias Unidas por Nuestros Desaparecidos en Jalisco (FUNDEJ)
Nina Gabryś, Pełnomocniczka Prezydenta Miasta Krakowa ds. Polityki Równościowej, zaznaczyła, że FUNDEJ i osoby, które tworzą tę organizację są symbolem niezłomnego oporu. - W odpowiedzi na represje, które spowodowały zniknięcie setek młodych ludzi z rąk urzędników cywilnych państwa, te odważne kobiety nie tylko przekroczyły przemoc i zastraszanie, ale także stawały się niezmordowanymi obrończyniami sprawiedliwości - podkreśliła w swojej laudacji Gabryś.
Nagroda Honorowa: Andrzej Poczobut
Jak przyznał Paweł Radomski, Dyrektor Departamentu NZ i Praw Człowieka z polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, nie wahał się on nazwać postawy Andrzeja Poczobuta heroiczną. - Mógł wyjść z więzienia, bo proponowano mu wolność w zamian za zwrócenie się do dyktatora z prośbą o ułaskawienie. Trzykrotnie odrzucał takie propozycje. Płaci za tą ogromną cenę, ale jak pisał w liście do swojej żony Oksany: Nie wybieramy czasów, w których mamy żyć, ale wybieramy, jak mamy żyć w tych czasach - mówił Radomski w swojej laudacji. Radomski zaznaczył jednocześnie, że przyznanie wyróżnienia opozycjoniście to nie tylko docenienie działalności Andrzeja Poczobuta, ale także wszystkich tych, którzy są więźniami reżimu Łukaszenki. - Wysyłamy w ten sposób silny sygnał, że pamiętamy o nich. Że świat się o nich upomina. Że mamy nadzieję, że pan Andrzej Poczobut, więźniowie reżimu i całe społeczeństwo białoruskie będą mogli w przyszłości żyć w kraju wolnym i demokratycznym – mówił Radomski.
Laureaci otrzymali statuetkę autorstwa Andrzeja Renesa, dyplom pamiątkowy oraz nagrodę finansową ufundowaną przez Sponsora – Grupę ZUE.
Honorowy patronat nad Polską Nagrodą im. Sérgio Vieira de Mello, Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka objęli ambasador Federacyjnej Republiki Brazylii w Polsce, ambasador Królestwa Szwecji w Polsce i Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców.
Źródło: mat. prasowe Instytutu Kultury Willa Decjusza