Redakcja Polska

Jajko, woda, ogień, zielona gałązka - symbole Wielkiej Soboty i Wielkanocy. Co oznaczają?

30.03.2024 13:04
Święta Wielkiej Nocy są pełne symboli związanych z obrzędami słowiańskimi i kościelnymi. Do najbardziej popularnych należą baranek, jajko i zajączek. Baranek symbolizuje Chrystusa i jego odkupienie grzechów, zaś zajączek to nowe życie.
Poświęcone jajko stanowiło symbol początku nowego życia.
Poświęcone jajko stanowiło symbol początku nowego życia. Fotiy_Svetlana/Shutterstock

Elżbieta Osińska-Kassa z Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi mówi, że jajko - obok wody, ognia i zielonej gałązki - to jeden z czterech podstawowych symboli związanych z tradycyjną polską obrzędowością wielkanocną i wiosenną. Poświęcone jajko stanowiło symbol początku nowego życia. Dzielono się nim podczas śniadania wielkanocnego, zaś w formie pisanki było też prezentem dla chrześniaków w czasie świąt, albo - jeżeli było wręczane przez dziewczynę chłopcu - wyraźnym akceptem do zalotów z jego strony.

Ogień to symbol śmierci i oczyszczenia. W niektórych parafiach w Wielką Sobotę palono ogniska. Wierni odpalali od nich świecie, by rozpalić pierwszy ogień w piecu domowym. Zabierano także węgielki z ognisk i wrzucano je do święconej wody. Wierzono bowiem, że dzięki temu dłużej będzie miała właściwości lecznicze. Woda była symbolem płodności, obmywano się nią w Wielki Piątek i oblewano w poniedziałkowy śmigus. Woda, którą święcono w Wielką Sobotę, przez cały rok miała zapewniać w gospodarstwie urodzaj. Mieszkańcy wsi uważali, że ma właściwości lecznicze.

Zielona gałązka to symbol zmartwychwstania. Występowała w dwóch formach - jedna to gaik, czyli przystrojony pęk gałęzi, z którym chodzono po wsiach. Druga to palma wielkanocna, którą tradycyjnie była witka wierzbowa z kotkami.


IAR/dad

Zobacz więcej na temat: Wielkanoc tradycja wiara

Polska tradycja. Regionalne specjały na wielkanocnych stołach

30.03.2024 10:00
Wielkanocna kuchnia nie może obyć się bez jajek w przeróżnych formach. Na świąteczny stół w różnych częściach Polski trafiają jednak często także unikatowe, regionalne specjały.

Święta Wielkiej Nocy w polskiej tradycji i kulturze kulinarnej

30.03.2024 09:00
Wielkanoc kończy okres Wielkiego Postu. To długo wyczekiwany czas rodzinnego ciepła i miłości. Święta Wielkanocne obfitują w tradycje oraz zwyczaje ludowe i choć część z nich niestety zanikła, to wiele nadal jest kultywowanych. 

Instytut Polonika podda renowacji kilka polskich obiektów na Łotwie i Litwie

30.03.2024 10:33
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika planuje w tym roku poddać renowacji kilka polskich zabytków na Łotwie i Litwie. Prace obejmą obiekty sakralne oraz nagrobki Polaków spoczywających na Łotwie.