Dr Agnieszka Kamińska: szkoła reportażu Polskiego Radia jest doceniana na całym świecie
- Poznaliśmy laureatów XII Międzynarodowego Festiwalu Filmowego "Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci" w Gdyni
- Nagrody zostały przyznane w kilku kategoriach
- Zaprezentowano filmy fabularne, dokumentalne i dokumenty radiowe ukazujące historię zmagań o wolność i niepodległość w Polsce i w krajach bloku komunistycznego
- Jednym z patronów medialnych wydarzenia było Polskie Radio
- 40 lat temu obudził się w Polakach duch wolności. Dzięki temu powstała Solidarność. My wszyscy na tej sali dzięki tamtym wydarzeniom, których wielu ze zgromadzonych tu doskonale pamięta, możemy żyć w wolnej Polsce - powiedzieli Katarzyna Trzaskalska i Marcin Wikło, którzy 27 września poprowadzili Galę Zamknięcia Festiwalu NNW.
Do uczestników Festiwalu list wystosował Prezydent RP Andrzej Duda, który napisał m.in.:
"Już po raz dwunasty spotykają się Państwo w Gdyni, aby wspólnie uczestniczyć w prezentacji najnowszych obrazów dokumentalnych i fabularnych, słuchowisk i reportaży, widowisk i spektakli oraz innych dzieł przedstawiających wydarzenia i bohaterów dziejów najnowszych Polski. Zainteresowanie artystów historią narodową to świadectwo tego, jak bardzo ważna jest ona dla nas, współczesnych. Liczni twórcy czerpią dziś inspirację z przeszłości, podobnie jak miliony rodaków budują swoją tożsamość, poczucie dumy i więź ze wspólnotą, odwołując się symboli i ikonicznych postaci polskich zmagań o wolność. Wszystko to dowodzi, że to, co mogłoby wydawać się minione, pozostaje aktualne, ożywia zbiorową wyobraźnię i trafia do serc i umysłów Polaków początków XXI wieku".
"Dziękuję naszym bohaterom z całego świata"
Przywołany na scenę dyrektor i pomysłodawca Arkadiusz Gołębiewski powitał wszystkich i przypomniał, że w tym roku festiwal miał dwa oblicza - spotkania i projekcje w Gdyni uzupełniała NNW Live, telewizja festiwalowa nadająca online.
- Dziękuję naszym bohaterom z całego świata, którzy przyjechali z Nowego Jorku, Węgier, Chorwacji, Czech, Norwegii. Również twórcy z wielu rejonów przysłali swoje filmy w odpowiedzi na wprowadzenie do konkursów kategorii międzynarodowych. Kino japońskie, węgierskie, rosyjskie, włoskie, fińskie czy ukraińskie, zarówno fabularne jak i dokumenty, skierowało nasz festiwal na nową drogę. To opowiadanie o potrzebie wolności, która tkwi w nas bez względu na miejsce w jakim żyjemy - powiedział dyrektor Festiwalu NNW.
Współgospodarzem festiwalu jest od 10 lat miasto Gdynia, co przypomniała wiceprezydent Katarzyna Gruszecka-Spychała, która przywołała obchodzone w tym roku wielkie polskie rocznice, ale też o zaangażowaniu Gdyni we wspieranie wolności na Białorusi.
"Szkoła reportażu Polskiego Radia jest doceniana na całym świecie"
Patronem XII Festiwalu Filmowego NNW i fundatorem nagród za najlepsze reportaże było Polskie Radio. - Żadna forma twórczości radiowej nie ukazuje życia lepiej - zarówno jego aspektów codziennych, jak i heroicznych - niż reportaż - mówiła prezes Polskiego Radia dr Agnieszka Kamińska podczas uroczystości zamknięcia Festiwalu. - To prawdziwy zaszczyt dla mnie, jako prezesa Polskiego Radia, wręczać te nagrody właśnie dziś i właśnie na takim festiwalu - podkreśliła.
- Szkoła reportażu Polskiego Radia znana jest i doceniana, co trzeba bardzo mocno podkreślić, nie tylko w naszym kraju, ale i na świecie, gdzie na międzynarodowych festiwalach nasze reportaże zdobywają liczne nagrody - dodała prezes dr Agnieszka Kamińska.
Prezes Polskiego Radia dr Agnieszka Kamińska
Nagroda honorowa
Tradycją gali finałowej Festiwalu NNW jest przyznawanie filmowej nagrody honorowej. "Platynowy Opornik" to uznanie całokształtu twórczości. W tym roku kapituła postanowiła uhonorować panią Alinę Czerniakowską - polską reżyser filmową, scenarzystkę, dziennikarkę telewizyjną. Na swym koncie ma największą liczbę "półkowników" - czyli filmów, które cierpliwie czekają na "lepsze" czasy. Publikuje swoje felietony na łamach tygodnika "Niedziela". W 1999 r. została odznaczona Medalem Polonia Mater Nostra Est. Nagrodę dla Aliny Czerniakowskiej wręczył Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego.
Alina Czerniakowska
Z kolei nagroda literacka im. błog. ks. Władysława Bukowińskiego, za umiejętne opowiadanie historii w literaturze, przyznana została Bronisławowi Wildsteinowi. W laudacji dla laureata Paweł Nowacki powiedział m.in.: "jakże ważne są twoje zmagania o ocalenie sensu słowa, jeśli utracimy sens słowa to być może utracimy sens życia".
Bronisław Wildstein
Wyniki konkursów
Po raz pierwszy wprowadzono konkurs wideoklipów. Jury w składzie przewodniczący reż. Piotr Rzepliński, operator filmowy Tomasz Madejski, muzyk, założyciel Czerwonych Gitar, perkusista Jerzy Skrzypczyk, postanowiło w tegorocznym konkursie nie przyznawać nagrody głównej.
Wyróżnienie - za pomysł i formę realizacji - przyznano twórcom teledysku "Auschwitz” Norberta Smolińskiego i Gabrysi Ostrowskiej, w reżyserii Konrada Dakowicza
Jury w składzie przewodnicząca red. Irena Piłatowska-Mądry, red. Anna Sekudewicz, red. Mirosław Rogalski po przesłuchaniu 11 prac zakwalifikowanych do głównego konkursu w kategorii radiowej przyznało nagrodę główną ufundowaną przez Zarząd Polskiego Radia Kamilowi Hypkiemu z Radia Zachód Zielona Góra za audycję "Sześciu z Żagania" o najsłynniejszej ucieczce II wojny światowej, w której było zaangażowanych sześciuset lotników. W tym - sześciu Polaków.
Kamil Hypki
Ponadto przyznano trzy równorzędne wyróżnienia ufundowane przez Zarząd Polskiego Radia: Annie Rębas z Polskiego Radia Gdańsk za reportaż "Odkopane losy. Tajemnice Westerplatte", Dominikowi Gilowi z Polskiego Radia Lublin za reportaż "Tablica" oraz Marzenie Bakowskiej z Polskiego Radia Gdańsk za reportaż "Rozgłośnia Topolówka".
Dr Agnieszka Kamińska powiedziała, że od 95 lat Polskie Radio towarzyszy słuchaczom, a najlepszą formą, która oddaje zwykłe życie i małe lub duże historie jest właśnie reportaż.
Karol Hypki podziękował Arkadiuszowi Gołębiewskiemu za pamięć o radiowcach i stworzeniu przestrzeni dla dokumentów radiowych, a także za inspirowanie twórców do działania.
- Nagroda Prezesa Zarządu Telewizji Polskiej S.A.
Od kilku lat nagrodę na Festiwalu NNW przyznaje prezes Telewizji Polskiej. W tym roku nagrodzono film "Konspirator" Sławomira Koehlera.
Sławomir Koehler
Wręczając nagrodę wiceprezes Mateusz Matyszkowicz powiedział: "Nagradzając ten film nagradzamy też twórców festiwalu. Państwo przez ten festiwal oddajecie sprawiedliwość, polskie państwo podziemne trwało do 1989 r., czego dowodem są obecni tutaj bohaterowie".
- To film o działaczach Solidarności, którzy nie byli "legendowani" przez SB, pozostawali w cieniu, otwierali drzwi do wolności, a drzwi do mediów, popularności były przed nimi zamknięte tak jak przed Andrzejem Michałowskim - mówił Koehler. Bohater jego filmu, obecny na Gali, dodał: "W mojej książce wyjawiam kulisy operacji esbeckich, przez dwa lata przeglądałem archiwa IPN, zdziwiłem się, ilu moich znajomych współpracowało z SB, często miałem łzy w oczach…".
- Nagroda Dyrektora Festiwalu NNW
Za artystyczne przełożenie historii na język filmu nagrodę otrzymał Krzysztof Brożek za film "Raport z Auschwitz".
Krzysztof Brożek
- Nagroda im. Janusza Krupskiego
Jury nagrody w składzie: Teresa Krupska, Magdalena Merta (UdsKiOR), Wojciech Butkiewicz (IPN), Paweł Witaszek (Fundacja Rodziny Witaszków), Paweł Nowacki, za odwagę i trud w podejmowaniu tematów i przybliżaniu postaci niepokornych, niezłomnych, wyklętych, przyznało w tym roku dwie równorzędne nagrody: dla Dariusza Walusiaka za film "Prawo do Polski", dla Mariusza Pilisa za film "Sprawiedliwość".
Mariusz Pilis oraz Dariusz Walusiak
Wyróżnienie otrzymał film Sławomira Koehlera "Konspirator". Fundatorem nagrody jest Fundacja Rodziny Witaszków.
- Konkurs Polskich Filmów Dokumentalnych
Jury konkursu polskich filmów dokumentalnych w składzie: Ewa Ślęzak, Piotr Niwiński, red. Jan Ruman i reż. Robert Kaczmarek - przewodniczący, przyznało dwa wyróżnienia: dla Łukasza Czajki za film "O zwierzętach i Ludziach", który został wyróżniony za artystyczne ukazanie czasów, w których ratowanie życia groziło karą śmierci.
Dla Tomasza Wolskiego za film "Zwyczajny Kraj" wyróżniony za interesujące wykorzystanie materiałów archiwalnych pozostawionych przez komunistów.
Jury przyznało nagrodę główną "Złoty Opornik" za filmowe przedstawienie historii ostatnich dziesięcioleci przez pryzmat niezwykłego człowieka i związanych z nim środowisk, które pomimo różnic otwierały drzwi do wolności dla Magdaleny Piejko i Damiana Żurawskiego i filmu "Orzech. Zawsze chciałem być z ludźmi".
Magdalena Piejko
Odbierając nagrodę z rąk prof. Jana Żaryna, Magdalena Piejko powiedziała, że udało się opowiedzieć zaledwie cząstkę historii z życia ks. Orzechowskiego i że ma nadzieję, że powstaną o nim inne filmy.
Fundatorem nagrody jest Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.
- Konkurs Międzynarodowych Filmów Dokumentalnych im. rotmistrza Witolda Pileckiego
To konkurs dla najlepszego filmu podejmującego tematy wolnościowe. Członkowie jury - reż. Anna Ferens (przewodnicząca), dr Paweł Ukielski (Muzeum Powstania Warszawskiego), dr Petr Blažek (historyk czeski), przyznało dwa wyróżnienia: za trzymającą w napięciu opowieść o akcie ofiary, która rezonuje do dziś, mimo że upłynęło pół wieku dla Olgi Sommerovej za film "Wierzę, że więcej światła nie będzie potrzebne" (Czechy).
Za bardzo pomysłowo, z poczuciem humoru i dynamicznie opowiedzianą historię początku nowej epoki w Europie i możliwość zajrzenia za kulisy tych wielkich przemian w Estonii dla Raimo Joeranda za film "Rodeo" (Estonia/Finlandia).
Nagrodę główną za niezwykle poetyckie i filmowe ukazanie indywidualnych losów wplecionych w wielką historię i pozostawienie nas w poczuciu, że miłość nie umiera wraz ze śmiercią dla Dagmary Drzazgi za film "Draugen" (Polska).
Nagroda główna im. rtm. Pileckiego została ufundowana przez Platformę Europejskiej Pamięci i Sumienia (PEMC) dzięki hojności PFN.
- Nagroda Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia
Nagroda PEMC przyznawana jest za szczególne ukazanie losów Europy XX wieku. W tym roku prezes Łukasz Kamiński przekazał ją na ręce Hanny Zofii Etemadi za film "Podróżnik - Akcja Inteligencja".
Łukasz Kamiński
- Nagroda w Międzynarodowym Konkursie Fabularnym
Przyznana została w tym roku po raz pierwszy. Nagradzać ma twórców znajdujących drogę do opowiadania światu historii uniwersalnych. Wybrano do konkursu 13 projektów filmowych - z Japonii, Wielkiej Brytanii, Francji, Iranu, krajów nadbałtyckich, Ukrainy, Węgier. W jury zasiedli wybitni filmowcy - przewodniczący reżyser Lech Majewski, reżyser Franco de Peña, operator filmowy Jarosław Szoda, dramaturg, pisarz Wojciech Tomczyk.
Lech Majewski ogłosił, że przyznano dwa równorzędne wyróżnienia: za ciekawe pokazanie undergroundu muzycznego w Rosji dla Kiryła Serebrennikowa rosyjskiego filmu "Lato", za piękne filmowe haiku o czterech młodziutkich siostrach i ich relacji z matką dla Eriki Matsushity i filmu japońskiego "Historia uszyta czerwoną nitką".
Nagrodę główną w konkursie filmów fabularnych XII Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW otrzymał węgierski twórca Attila Szász za film "Wieczna zima". Nagrodę w imieniu reżysera odebrał dr Pál Attila Illés, zastępca Szefa Misji Ambasady Węgier w Warszawie, który powiedział, że ta nagroda będzie zachętą dla węgierskich filmowców.
Pál Attila Illés
***
Patronat Narodowy w Stulecie Odzyskania Niepodległości nad XII Festiwalem Filmowym NNW objął Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Pan Andrzej Duda.
Organizatorami festiwalu są Stowarzyszenie Scena Kultury i miasto Gdynia.
Partnerem generalnym XII Festiwalu NNW jest PKN Orlen.
Partnerem strategicznym festiwalu jest PKO Bank Polski.
pb