Gość Polskiego Radia dla Zagranicy, profesor Mariusz Ziółkowski, wiceprzewodniczący kapituły Nagrody, prezes The Explorers Club, dyrektor Centrum Badań Andyjskich UW, przypominając historię tej Nagrody, podkreślił, że inicjatywa się zrodziła z… irytacji, że tak rzadko do ogólnej świadomości społecznej trafiają informacje o wielkich dokonaniach Polaków.
Z pewnością do takich należy wyprawa w XIII wieku do Mongolii. Wziął w niej udział Benedykt Polak. Pochodził z Wielkopolski i był zakonnikiem klasztoru franciszkańskiego we Wrocławiu. Jego prowincjałem na Polskę był Włoch Giovanni da Pian del Carpine i to on właśnie stał na czele misji, której zadaniem było opisanie trybu życia, wierzeń, obyczajów i systemu zarządzania państwem Mongołów. Benedykt prowadził szczegółową kronikę wyprawy, która ukazała się pół wieku wcześniej niż „Opisanie świata” Marco Polo. Niewiele osób jednak wie, że polski mnich już w XIII wieku miał niebagatelny wpływ na przybliżenie Europejczykom wiedzy o Azji . Wybór osoby patrona Nagrody ma zatem podkreślać historyczne znaczenie, jakie nasz kraj odegrał w dziedzinie kontaktów międzykulturowych.
W tym roku Nagroda im. Benedykta Polaka dla polskiego badacza trafiła do dr. inż. Wojciecha Kołątaja - architekta i konserwatora zabytków, który przez ponad 30 lat zajmował się rekonstrukcją antycznego centrum Aleksandrii na wzgórzu Kom el Dikka.
Od kilku lat przyznawane są również specjalne wyróżnienia dla młodych polskich naukowców za dokonania eksploracyjne. Tegoroczne przypadło w udziale archeologowi z UJ, mgr Maciejowi Grzelczykowi- odkrywcy prawdopodobnie jednych z najstarszych malowideł naskalnych na terenie Tanzanii.
Cudzoziemcom Kapituła przyznała w tym roku ex aequo dwie Nagrody. Jedna trafiła do rąk tureckiej badaczki - prof. Hacer Topaktaş Üstüner, kierowniczki Zakładu Języka Polskiego i Literatury na Uniwersytecie Stambulskim, która zajmuje się relacjami między Rzeczpospolitą a Turcją Osmańską. Natomiast drugą Nagrodę otrzymał prof. David Frick - historyk i lingwista z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Prof. Frick bada różnorodność kulturową II Rzeczypospolitej a ostatnio opublikował książkę "Wilnianie. Żywoty siedemnastowieczne".
Do wysłuchania rozmowy z prof. Mariuszem Ziółkowskim, prezesem The Explorers Club, dyrektorem Centrum Badań Andyjskich UW i wiceprzewodniczącym Kapituły Nagrody im. Benedykta Polaka, zaprasza Maria Wieczorkiewicz.