Redakcja Polska

Konferencja "Karolina Lanckorońska - noblesse oblige. W służbie nauki i edukacji"

09.09.2022 12:39
Na Zamku Królewskim w Warszawie z okazji 20. rocznicy śmierci Karoliny Lanckorońskiej zorganizowano konferencję naukową przypominającą tę niezwykłą kobietę: patriotkę, arystokratkę, naukowca.
Audio
  • Konferencja naukowa "Karolina Lanckorońska - noblesse oblige. W służbie nauki i edukacji" - relacja Ewy Plisieckiej [posłuchaj]
Popiersie Karoliny Lanckorońskiej w Krakowie
Popiersie Karoliny Lanckorońskiej w Krakowie Foto: PAP/Jacek Bednarczyk

Historyk sztuki, działaczka Polonii we Włoszech, arystokratka i wielka patriotka była współzałożycielką Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie oraz dyrektorem Fundacji imienia Lanckorońskich, wspierającej naukę i kulturę polską. W 1994 roku przekazała narodowi polskiemu cenną kolekcję dzieł sztuki. Zamek Królewski w Warszawie otrzymał m.in. obrazy z dawnej galerii Stanisława Augusta, portrety rodzinne Rzewuskich i Lanckorońskich, a także meble, archiwalia i pamiątki rodzinne, ale przede wszystkim dwa dzieła Rembrandta: "Dziewczyna w ramie obrazu" i "Uczony przy pulpicie". Kolekcja złożona z 84 obrazów dawnych mistrzów, głównie szkół włoskich, wzbogaciła natomiast zbiory Zamku Królewskiego na Wawelu.

Karolina Lanckorońska była też pisarką, żołnierzem Armii Krajowej, więźniem obozu koncentracyjnego Ravensbrück i oficerem prasowym 2. Korpusu Polskiego Polskich Sił Zbrojnych. Założona przez nią Fundacja wspiera polskich naukowców w Polsce i na emigracji po II wojnie światowej, a po śmierci założycielki nieustannie patronuje humanistom – przyznając stypendia umożliwiające im edukację za granicą.

Podczas II wojny światowej Karolina Lanckorońska była żołnierzem Związku Walki Zbrojnej i porucznikiem Armii Krajowej. Ścigało ją NKWD, a w 1942 roku została aresztowana przez gestapo i uwięziona w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrueck. Po wojnie przebywała na emigracji we Włoszech. Prof. Lanckorońska przez długi czas walczyła o prawdę o zamordowaniu profesorów lwowskich w 1941 roku. Ten fakt stał się osią spektaklu „Sąd Ostateczny. Rzecz o Karolinie Lanckorońskiej”, którego prapremiera miała miejsce w Warszawie.

Karolina Lanckorońska do końca życia utrzymywała kontakty ze środowiskiem polskich historyków sztuki, dla których była niedościgłym wzorem niezwykłej wiedzy, sumienności w pracy, dyscypliny i uczciwości naukowej. Zmarła 20 lat temu, 25 sierpnia 2002 roku, w wieku 104 lat w Rzymie. Została pochowana na cmentarzu Campo Verano. Zgodnie z jej życzeniem na nagrobku wyryto słowa: „ze swojego polskiego rodu ostatnia”. W momencie jej śmierci wygasła bowiem bezpośrednia linia rodu Lanckorońskich.

IAR/ep

Wielka patriotka, naukowiec, arystokratka, kobieta o niezłomnej woli - Karolina Lanckorońska - bohaterką spektaklu

21.06.2022 13:30
Prapremiera sztuki „Sąd Ostateczny. Rzecz o Karolinie Lanckorońskiej” w reżyserii Ewy Makomaskiej odbyła się 15 czerwca w Arkadach Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie.

20 lat temu zmarła Karolina Lanckorońska – świadek XX wieku

26.08.2022 13:22
20 lat temu, 25 sierpnia 2002 r., zmarła Karolina Lanckorońska, ostatnia przedstawicielka swojego rodu, wybitna znawczyni sztuki, więźniarka niemieckich obozów koncentracyjnych, działaczka polskiej emigracji. W 1994 r. podarowała Polsce bezcenną kolekcję dzieł sztuki.