Redakcja Polska

Sto lat temu rząd Władysława Grabskiego podjął decyzję o budowie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie

24.01.2025 13:52
Monument upamiętniający wszystkich bezimiennie poległych za ojczyznę, został odsłonięty 2 listopada 1925 roku. Pod kolumnadą ówczesnego Pałacu Saskiego uroczyście złożono do grobu szczątki bezimiennego żołnierza sprowadzone z Cmentarza Obrońców Lwowa.
Audio
  • 100 lat temu rząd RP zdecydował o budowie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Materiał Przemysława Pawełka [POSŁUCHAJ]
Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie
Grób Nieznanego Żołnierza w WarszawieAlina Zienowicz, domena publiczna, źr. https://pl.wikipedia.org/

Dziś, Grób Nieznanego Żołnierza stoi w tym samym miejscu, na placu marszałka Józefa Piłsudskiego i stanowi fragment trzech środkowych arkad Pałacu Saskiego, zniszczonego podczas II wojny światowej. Jest to miejsce pamięci narodowej. Płonie przy nim wieczny znicz, a na warcie honorowej - całodobowo i przez cały rok - stoją żołnierze Pułku Reprezentacyjnego Wojska Polskiego.

Zanim uroczyście odsłonięto Grób Nieznanego Żołnierza, w drodze losowania, spośród 15 pól bitewnych, na których toczyły się krwawe boje o niepodległość Polski, wybrano Lwów. Symboliczną Matką Nieznanego Żołnierza została Jadwiga Zarugiewiczowa, której syn Konstanty poległ w sierpniu 1920 roku w bitwie pod Zadwórzem, a jego ciała nie odnaleziono.

2 listopada 1925 roku trumna ze szczątkami bezimiennego obrońcy Lwowa dotarła do stolicy. Po uroczystej mszy w katedrze św. Jana, sprawowanej przez kardynała Aleksandra Kakowskiego, trumna na lawecie armatniej, została przewieziona na plac Saski. W kondukcie szli przedstawiciele najwyższych władz, między innymi prezydent Stanisław Wojciechowski i premier Władysław Grabski.

Grób Nieznanego Żołnierza zaprojektował uznany rzeźbiarz Stanisław Kazimierz Ostrowski, autor między innymi monumentalnego pomnika króla Władysława Jagiełly w Nowym Jorku. 

Podczas II wojny światowej Grób Nieznanego Żołnierza był dla Polaków symbolicznym miejscem przypominającym lata niepodległości. Po Powstaniu Warszawskim, pod koniec 1944 roku Niemcy wysadzili Pałac Saski i sąsiadujący z nim Pałac Brühla. Zachował się uszkodzony fragment kolumnady nad grobowcem. 

Po wojnie odrestaurowany Grób Nieznanego Żołnierza został ponownie uroczyście odsłonięty 8 maja 1946 roku. Odbywają się tu uroczystości państwowe, a w każdą niedzielę w południe - uroczyste zmiany wart. Miejsce to licznie odwiedzają warszawiacy i turyści. W 1989 roku w grobie złożono ziemię pobraną z mogił oficerów polskich pomordowanych w Katyniu.

Przez lata dyskutowano i poruszano kwestię odbudowy Pałacu Saskiego, jednak nie doszło do jej realizacji. Decyzją Sejmu z 2021 roku, Pałac Saski i Pałac Brühla zostaną odbudowane. Jesienią 2022 rozpoczęły się prace archeologiczne i wykopaliskowe. Zakończenie odbudowy zaplanowano na rok 2030.


Posłuchaj
06:12 24.01 100 lat grobu nieznanego żołnierza.mp3 100 lat temu rząd RP zdecydował o budowie Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Materiał Przemysława Pawełka

 


IAR/PP

Oscary 2025. "Dziewczyna z igłą" wśród nominowanych

24.01.2025 09:53
"Dziewczyna z igłą" szwedzko-polskiego reżysera Magnusa von Horna z nominacją do Oscara w kategorii najlepszy film międzynarodowy. Na czele listy nominowanych do 97. edycji Nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej znalazł się musical fimowy "Emilia Perez". Ma on szanse na Oscara w 13 kategoriach.

Polonia w Chicago zaniepokojona planami deportacji Donalda Trumpa

24.01.2025 13:39
Donald Trump od początku prezydentury stara się realizować swoją najważniejszą obietnicę wyborczą - deportację milionów nielegalnych imigrantów. Swoje działania rozpoczął od Chicago, gdzie mieszka kilkanaście tysięcy Polaków bez uregulowanego statusu imigracyjnego.

Niezwykły rękopis w Muzeum Fryderyka Chopina

24.01.2025 13:55
Narodowemu Instytutowi Fryderyka Chopina przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego udało się nabyć bezcenny rękopis ballady f-moll polskiego kompozytora.

W Wilnie rusza siódmy Festiwal Świateł. "Niezapomniany dialog ze światłem i sztuką"

24.01.2025 14:25
W Wilnie rozpoczyna się siódmy Festiwal Świateł. Wydarzenie organizowane jest w czasie, gdy miasto obchodzi rocznicę pierwszej wzmianki w dokumentach historycznych. O Wilnie po raz pierwszy wspomina wielki książę litewski Giedymin w listach z 25 stycznia 1323 roku. Ten dzień uznawany jest za datę założenia miasta.