Redakcja Polska

Najważniejsze wydarzenia tygodnia: 16.09.2022 r.

16.09.2022 17:30
W tym wydaniu: wizyta szefa polskiej dyplomacji na Bornholmie i polsko-duńskie rozmowy, orędzie o stanie Unii Ursuli Von Der Leyen oraz uchwała Sejmu RP w sprawie reparacji wojennych od Niemiec.
Audio
Wizyta szefa MSZ Zbigniewa Raua na Bornholmie
Wizyta szefa MSZ Zbigniewa Raua na BornholmieSebastian Indra/MSZ

Minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau podkreślił, że należy podjąć wszelkie możliwe środki, by Rosja nie mogła dalej destabilizować sytuacji w Europie

Podczas konferencji prasowej z szefem MSZ Danii Jeppe Kofodem podkreślił, że europejska architektura bezpieczeństwa, również w rejonie Morza Bałtyckiego, nie może być budowana z Rosją. Obaj ministrowie wskazywali na konieczność dalszego wspierania Ukrainy.

Podczas wizyty na Bornholmie szef polskiej dyplomacji rozmawiał z duńskim ministrem o bezpieczeństwie w regionie i o współpracy energetycznej obu krajów. Zbigniew Rau powiedział, że obaj ministrowie zgodzili się, iż konsekwentne wspieranie Ukrainy jest nadrzędnym celem: "To wsparcie musi pozostać najwyższym priorytetem tak długo, jak potrzebuje tego Ukraina. Musimy się także skupić na długoterminowych działaniach na rzecz pomocy uchodźcom. Przyznanie Ukrainie statusu kandydata do Unii Europejskiej jest najlepszym strategicznym wyborem zarówno dla Ukrainy, jak i dla Unii Europejskiej."

Minister spraw zagranicznych Danii Jeppe Kofod powiedział, że państwa Unii Europejskiej i NATO muszą być zjednoczone we wsparciu Ukrainy: "Od początku inwazji wsparcie Danii wyniosło 506 milionów euro i jesteśmy nadal zaangażowani w tę pomoc. Będziemy dalej oceniać w jaki najlepszy sposób można wesprzeć Ukrainę w walce, uwzględniając również broń, by mogli się skutecznie bronić. Putin nie może wygrać w swojej nielegalnej wojnie, wojnie agresji i nie może mu się udać nas podzielić, używając energii albo innych form szantażu w Europie."

Minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau zaprosił swojego duńskiego odpowiednika Jeppe Kofoda, a także przedstawicieli duńskiego rządu na uroczystą inaugurację gazociągu Baltic Pipe. Wydarzenie odbędzie się 27 września w Szczecinie. Zbigniew Rau podkreślił, że wsparcie Duńczyków było kluczowe w ukończeniu tego przedsięwzięcia.
Ministrowie podczas wizyty na Bornholmie odwiedzili port instalacyjny dla morskich farm wiatrowych, duńską bazę samolotów F-16 i spotkali się z żołnierzami 3. Batalionu Rozpoznawczego Pułku Huzarów Gwardii.

Orędzie o stanie Unii przewodniczącej Komisji Europejskiej 

Europoseł Nowej Lewicy Marek Balt powiedział, że środowe wystąpienie przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen w Parlamencie Europejskim było swego rodzaju podsumowaniem dotychczasowych działań Komisji w sprawie przeciwdziałania skutkom wojny i kryzysu energetycznego. W ocenie eurodeputowanego te działania są - jak to ujął - "trochę spóźnione".

Polityk zwrócił uwagę, że szefowa KE "jasno zadeklarowała wsparcie dla obniżenia cen energii". Komisja zaproponowała skoordynowane oszczędności w całej Unii - obowiązkowe ograniczenia zużycia energii elektrycznej o co najmniej 5 procent w wybranych godzinach szczytu. Ponadto 140 miliardów euro ma być zebranych od firm energetycznych zarabiających teraz na wysokich cenach energii. W swoim planie Komisja Europejska nie uwzględniła polskich postulatów - zawieszenie systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2, lub ustalenie maksymalnej ceny tych pozwoleń, by uniknąć spekulacji na rynku. Ponadto Komisja nie zaproponowała na razie limitów cenowych na gaz importowany do Unii czy to z Rosji czy na przykład z Norwegii. Tłumaczy, że potrzebne są konsultacje z unijnymi krajami, które w tej sprawie są podzielone.

Europoseł Andrzej Halicki podziękował natomiast szefowej Komisji Europejskiej za podkreślenie roli Polski. Ursula von der Leyen, w orędziu o stanie Unii wygłoszonym w Parlamencie Europejskim w Strasburgu, przyznała, że błędem było ignorowanie ostrzeżeń między innymi Polski i krajów bałtyckich przed Putinem i zbytnie uzależnienie od surowców energetycznych z Rosji.

Europoseł Andrzej Halicki, nawiązując do unijnych sankcji wobec Rosji, zwrócił się do przedstawicieli czeskiej prezydencji i podkreślił konieczność wprowadzenia zakazu wydawania wiz dla turystów z Rosji. Na razie Unia Europejska zdecydowała się tylko na zawieszenie umowy o ułatwieniach wizowych. To oznacza, że wizy dla Rosjan będą droższe i dłużej trzeba będzie na nie czekać.

Europoseł PiS Jacek Saryusz-Wolski krytycznie ocenił przemówienie o stanie Unii Europejskiej, wygłoszone przez szefową Komisji Europejskiej Ursulę von den Leyen. Jak mówił, była w nim "masa półprawd, przekłamań i nielogiczności".

Tradycyjnie w swoim przemówieniu Ursula von der Leyen nawiązała do kwestii praworządności i mówiła, że Komisja nadal będzie nalegać na niezależność sądów, oraz że stosowany będzie mechanizm warunkowości do ochrony unijnego budżetu. Nie wymieniła żadnego kraju z nazwy i nie wypowiedziała żadnych słów, które by nawiązywałyby do trudności z przyjęciem polskiego Krajowego Planu Odbudowy.

Polska będzie domagać się reparacji od Niemiec

Wiceminister spraw zagranicznych Szymon Szynkowski vel Sęk powiedział w Sejmie, że Polska ma argumenty prawne, żeby uzasadnić, że roszczenia wobec Berlina nie wygasły. Wiceszef MSZ tłumaczył, że mocnym argumentem na rzecz aktualności roszczeń odszkodowawczych jest opinia Bundestagu z sierpnia 2017 roku. Stwierdza, że jest ona niespójna.

W środę Sejm przyjął uchwałę, w której wezwano rząd Niemiec do "do przyjęcia odpowiedzialności politycznej, historycznej, prawnej oraz finansowej, za wszystkie skutki spowodowane w wyniku rozpętania II wojny

Zdaniem szefa gabinetu prezydenta Pawła Szrota uchwała Sejmu w sprawie zadośćuczynienia od Niemiec za straty wojenne ma symboliczny i praktyczny wymiar. Paweł Szrot dodał, że prezydent Andrzej Duda włączy się w pozyskanie odszkodowania za straty wojenne.

W uchwale przygotowanej przez Prawo i Sprawiedliwość Sejm wzywa rząd Niemiec do jednoznacznego przyjęcia odpowiedzialności politycznej, historycznej, prawnej oraz finansowej za skutki spowodowane w Rzeczypospolitej Polskiej w wyniku rozpętania drugiej wojny światowej przez III Rzeszę Niemiecką. W dokumencie podkreślono, że Polska nigdy nie otrzymała rekompensaty za straty osobowe oraz materialne spowodowane przez Niemcy i nie zrzekła się tych roszczeń.

Na magazyn Mija Tydzień zaprasza Katarzyna Semaan.