- Można powiedzieć, że Senat wraca, po kilku latach perturbacji, do tej swojej tradycyjnej roli, która przypominam datuje się z czasów II Rzeczypospolitej, czyli z czasów przedwojennych. Pierwszy marszałek Senatu Wolnej Rzeczypospolitej Polski po 1989 roku, pan profesor Andrzej Stelmachowski podjął to dzieło, tę misję wówczas, opieki nad Polską diasporą, nad wychodźtwem, nad wszystkimi tymi, którzy znaleźli się za granicą, na tak zwanym Zachodzie. Często z różnych przyczyn i nie zawsze zależnych od siebie, a już szczególnie było tak na Wschodzie. Jak wszyscy wiemy, nasi rodacy pozostali tam, gdzie kiedyś była Polska, tylko granice się przesunęły.
Ta wielka społeczność, w różnych czasach była różnie szacowana. Dzisiaj mówi się z pewną dozą ostrożności o około 20 milionach Polaków czy osób polskiego pochodzenia. Oczywiście obywateli dzisiaj różnych państw rozsianych po całym świecie. I Senat po 1989 roku, podjął to dzieło, we współpracy z organizacjami pozarządowymi. Wówczas na ich czele stało Stowarzyszenia "Wspólnota Polska", ale międzyczasie tych organizacji przybyło. Dzisiaj mogę powiedzieć, że w konkursie, który ogłosiliśmy w roku 2025, oferty złożyło prawie 260 polskich organizacji pozarządowych. Co też świadczy o tym, że społeczeństwo obywatelskie, nasi rodacy, którzy są zrzeszeni w różnych stowarzyszeniach i fundacjach, uważają, że współpraca z Polakami za granicą jest też istotnym elementem ich działalności - mówi Artur Kozłowski, dyrektor Biura Polonijnego Senatu RP.
- Senat rzeczywiście po tych kilku ostatnich latach różnych pomysłów co do instrumentów dotyczących wsparcia Polonii, bo wiemy, że samo dzieło i samo partnerstwo Senatu to jest oczywiście bardzo ważny element, taki instytucjonalny, ale ta współpraca ma też swój wymiar bardzo konkretny, materialny. Budżet Kancelarii Senatu, a co za tym idzie Senatu, na wsparcie różnego rodzaju inicjatyw dotyczących Polonii i Polaków za granicą, ten budżet rzeczywiście wrócił do Senatu i został znacznie zwiększony w stosunku do ubiegłego roku. Miejmy nadzieję, że w latach następnych, biorąc pod uwagę zakres i zasięg konkursu tegorocznego, być może będzie jeszcze zwiększany - dodaje Artur Kozłowski.
- Pani Marszałek Senatu, Pani Małgorzata Kidawa-Błońska wyraźnie deklaruje właśnie, że zmienia się podejście Senatu do naszych rodaków i do ich działalności, z opieki na współpracę, na partnerstwo. Na to żebyśmy wspólnie tworzyli pewne wartości. Słowo opieka w polskim języku ma taki wydźwięk jaki ma, natomiast myślę, że partnerstwo jest tutaj dużo właściwszym sformułowaniem - mówi dyrektor Biura Polonijnego Senatu.
Jakie kierunki działań na rzecz Polonii i Polaków za granicą są priorytetowe dla Senatu i jakie były najważniejsze, przy wciąż trwającym jeszcze, rozpatrywaniu wniosków konkursowych?
- To przede wszystkim aktywizacja młodego pokolenia Polaków mieszkających za granicą, ale też wzmacnianie środowisk polskich i polonijnych w krajach zamieszkania i rozwój istniejących i tworzenie nowych struktur polonijnych. Ważna jest też promocja Polski i kultury polskiej oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego za granicą, wspieranie i rozwój mediów polonijnych, a także działania na rzecz edukacji polonijnej i działania na rzecz Polaków na Wschodzie. Muszę powiedzieć, że z pewnym zaciekawieniem i nawet być może niepokojem patrzyliśmy na efekty składania ofert w tym roku, ponieważ rzeczywiście w stosunku do ubiegłego roku kwota uległa dosyć znacznemu zwiększeniu. Przypomnę, że w zeszłym roku Senat miał do dyspozycji tylko 10 milionów złotych, natomiast obecny konkurs opiewa na 71,5 miliona, więc jest to siedmiokrotny wzrost - mówi Artur Kozłowski.
- Przyjęliśmy dosyć nowoczesne rozwiązania i to chciałbym bardzo mocno podkreślić, które przede wszystkim bazują na pełnej transparentności i niezależności konkursu dla Polonii i Polaków za granicą. Pani Marszałek osobiście jest bardzo mocno zaangażowana i zainteresowana w tym, żeby ten konkurs zachował wszelkie walory niezależności, transparentności, żeby rzeczywiście każda oferta miała równe szanse, była tak samo rozpatrywana i mogła uzyskać dofinansowanie na stosownym poziomie - zapewnia dyrektor Biura Polonijnego Senatu.
Dlaczego tak ważne są spotkania przedstawicieli Senatu ze środowiskami polonijnymi? Kiedy odbędzie się Światowe Spotkanie Młodzieży Polonijnej w Warszawie. Jakie będą najbliższe działania Biura Polonijnego Senatu? Czy trwają już przygotowania do Jubileuszowej XX edycji Konkursu o Nagrodę Marszałka Senatu dla Dziennikarzy Polskich i Polonijnych? O tym opowiedział gość Polskiego Radia dla Zagranicy.
Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy Haliny Ostas z Arturem Kozłowskim, dyrektorem Biura Polonijnego Senatu RP.
17:34 Artura Kozłowski.mp3 Z Arturem Kozłowskim, dyrektorem Biura Polonijnego Senatu RP, rozmawiała Halina Ostas