Wszystkie twarze Trzaski

Mikołaj Trzaska, najbardziej znany awangardowy jazzman w naszym kraju nie osiadł na laurach. Wydaje jedną płytę za drugą.

Mikołaj Trzaska

Foto: fot. mat. promocyjne

Mikołaj Trzaska nie po raz pierwszy sięga po wpływy muzyki żydowskiej. Projektem Shofar, który współtworzył z Morettim i Rogińskim, zjednał sobie serca zarówno miłośników hebrajskich tradycji, jak i jazzowych awangardzistów, a także zwykłych miłośników nietuzinkowej muzyki. Na  krążku „Zikaron – Lefanay” („Pamięć przede mną”)  stworzonym dla Festiwalu Nowa Muzyka Żydowska, usłyszymy doświadczony już zespół Trzaski IRCHA złożony z czterech klarnecistów. Oprócz niego udzielają się na nim: Michał Górczyński, Paweł Szamburski i Wacław Zimpel. Muzycy ci, będąc wpływowymi artystami środowiska awangardowego w naszym kraju, doskonale czują się zarówno w ostrych improwizacjach, jak i w cichutkich dźwiękach, które wypełniają ten krążek. Wielu może zdziwić, że zdecydowali się oni na tak odważny ruch, gdyż muszę przyznać, że pomimo wielkiej satysfakcji jaką dał mi ten album, nie każdemu ich fanowi może przypaść on do gustu. Jest bowiem bardzo konserwatywny jak na przeciętne publikacje wychodzące z Kilogram Records i odznacza się wielkim poszanowanie dla tradycji. Nie jest na szczęście odegraniem rozpisanego na cztery klarnety folkowego materiału, mamy bowiem do czynienia z jego doskonałym, twórczym przerobieniem. Choć jednostajny, medytacyjny materiał nie wpłynie na zwiększenie wydzielania adrenaliny, to jest czego słuchać.

Podobnie rzecz wygląda z poprzednią płytą IRCHA – „Watching Edvard” - która choć trochę „mocniejsza”, nadal zaliczana będzie raczej do nagrań kontemplacyjnych niż „pobudkowych”. Używając różnych klarnetów, muzycy przenoszą nas w świat niezwykłych wrażeń i dźwięków, które fascynują i pobudzają do myślenia. Nie ma tu zbyt wielu melodii, rytmów, czegoś, za co moglibyśmy się złapać i szukać dopowiedzeń w kolejnych częściach opowieści muzyków. Drobne, miniaturowe formy wypowiedzi potrafią jednak porwać jak rzeczny wir.

Zupełnie inne klimaty usłyszymy na żywiołowej, zbuntowanej, wolnej jak wiatr płycie „Złota Platyna” nagranej wraz z grupą Remont Pomp. Formacja ta realizuje się w muzyce improwizowanej, a swoją energię czerpie z muzyki etnicznej. Działa on przy Polskim Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Gdańsku, a jego założycielem jest Jarek Marciszewski, który założył zespół w ramach terapii dla podopiecznych. Beczki po ogórkach, rury gumowe, PCV, drewniane kije – to tylko część „instrumentów”, które używają. Każdy z nich dokłada coś od siebie do wielkiego, bulgoczącego kotła z emocjami. Trzaska daje się porwać tej energii i choćby w takim „Kokonie” atakuje swoim saksofonem jakby miał obok siebie Petera Brotzmanna.

Pomimo tego, że nie ma go na płycie, to za ojca założyciela zespołu Inner Ear w składzie (Trzaska / Swell / Holmlander / Daisy) należy uznać znakomitego improwizatora Kena Vandermarka. Muzycy, których słyszmy na „Breathing steam” współtworzą jego orkiestrę Resonanse. Wydaje się, że Trzaska najlepiej zna się z chicagowskim perkusistą Timem Daisym, z którym koncertował zarówno w kraju, w Niemczech i w Stanach Zjednoczonych. Krajanem Daisy’ego jest puzonista Steve Swell, a grupę uzupełnia szwedzki tubista Per-Âke Holmlander. Krążek mocny, przesycony agresją, pasją, zionie ogniem. Nie ma tam miejsca na niuanse i szukanie szczegółów. Miłośnicy ekspresyjności i wzajemnego nakręcania się muzyków będą zachwyceni.

Mieczysław Burski.