"Uważam, że gdyby powiedzieć dziecku nieprawdę, to ono i tak by się domyśliło. Czyli lepiej mówić wprost", "Wolę jak ze mną się wprost rozmawia. Staram się wszystko zrozumieć. Moim zdaniem z dziećmi powinno się rozmawiać poważnie na ten temat", "Lepiej o tym wiedzieć, niż się domyślać" - tak na temat śmierci wypowiadają się najmłodsi.
Psycholog przyznaje, że nasze obawy, w sprawie wytłumaczenia tematu śmierci dzieciom są uzasadnione, ale jak się okazuje najmłodsi postrzegają ten temat inaczej, niż mogłoby nam się wydawać. - Dla dzieci jest to problem poznawczy, emocjonalny również, natomiast one są bardzo ciekawe, zadają bardzo dużo trudnych pytań. Wszystko zależy od tego, kiedy rozmowa o śmierci się odbywa - wyjaśnia Dorota Zawadzka.
Radio Freud na moje.polskieradio.pl >>>
Zdaniem Zawadzkiej, lepiej nie czekać z rozmową na temat śmierci i warto przemycać ten temat nawiązując do przemijania, np. do tego, że więdną kwiaty. - Nie czekałabym, bo trzeba reagować tu i teraz, i warto być wrażliwym na to, o co dziecko pyta. Początek listopada to na pewno czas, który sprzyja tym rozmowom, ale my w ogóle mamy w naszej tradycji dużo takich dni, m.in. rocznice wybuchu powstań, wybuchu wojen - mówi psycholog.
W każdym wieku dzieci i ludzie młodzi inaczej rozumieją słowo śmierć i wszystko, co wiąże się z umieraniem. Kiedy jest najlepszy moment na rozmowę o tak ważnym aspekcie naszego istnienia? W jaki sposób ją przeprowadzić? Co odpowiedzieć, kiedy dziecko pyta czy mama i tata też umrą? Posłuchaj całego programu.
"Problem z głowy" prowadziła Nina Karczmarewicz.
(sm,tj)
A oto spis książek, który autorka obiecała na antenie przekazać słuchaczom:
"Gęś, śmierć i tulipan" Wolfa Erlbrucha - bajka dla malutkich dzieci;
"Żegnaj, panie Muffinie" Ulfa Nilssona i Anny-Clary Tidholm, też przede wszystkim dla młodszych czytelników.
"Esben i duch dziadka" Evy Eriksson i Kima Fupz Aakesona - opowieść z happy endem o chłopcu, którego odwiedza zmarły dziadek;
"Czy umiesz gwizdać, Joanno" Ulfa Starka - opowieść o przyjaźni, radości bycia razem i o pożegnaniu.
"Czy Tata Płacze?" Hilde Ringen Kommedal - Książka o pięcioletnim chłopcu przechodzącym przez proces żałoby, napisana przez jego mamę - z intencją, by wesprzeć inne dzieci i rodziców w trudnej sytuacji życiowej.
"Niebo za domem" Gaute Heivoll - opowieść o tym, jak poradzić sobie ze stratą bliskiej osoby i żałobą. Zdecydowanie dla starszych dzieci, w wieku nastoletnim.