Marc Chagall malował w jidysz

28 marca 1985 roku zmarł malarz Marc Chagall - jeden z najwybitniejszych artystów awangardowych.

"Skrzypek na dachu"

Całe życie Chagalla naznaczone było ucieczką - nawet śmierci udawało mu się zbiegać skutecznie, bo zmarł w wieku 98 lat. Marc Chagall przyszedł na świat w biednej żydowskiej rodzinie jako Mojsza Zacharowicz Szagałow 7 lipca 1887 roku w Łoźnie koło Witebska. W swojej twórczości wielokrotnie powracał do motywów znanych sobie z dzieciństwa. Jednym z przykładów odniesień do kraju lat dziecinnych i rzeczywistości zamieszkanej przez chasydów białoruskiej prowincji jest jego "Skrzypek na dachu".

– Ten słynny musical to było odniesienie do twórczości Chagalla – wyjaśniała krytyk sztuki Monika Małkowska w audycji Małgorzaty Kron z cyklu "Moje książki". – To była prawda, w małym Witebsku ludzie często wchodzili na dachy.

Paryska bohema

Rodzina, mimo ubóstwa, inwestowała w rozwój młodego Mojsze. Przyszły artysta pobierał nauki malarstwa najpierw w Witebsku, później w Petersburgu, by w końcu dzięki stypendium wyjechać do Francji.

– Kiedy znalazł się w Paryżu jako młody człowiek, dwudziestojednoletni wcale nie utrzymywał kontaktów z krajanami – słyszymy w audycji.

Wolał towarzystwo artystycznej bohemy miasta. Dzięki znajomości z Guillaume Apollinairem zorganizował swoją pierwszą wystawę. Po wybuchu I wojny światowej Chagall wrócił do Rosji. Gdy zakończyła się rewolucja październikowa został Komisarzem Sztuk w rodzimym Witebsku. Ze Związku Radzieckiego udało mu się wyjechać dopiero w 1922 roku. Jego sztuka - tak różna od założeń socrealizmu - nie znajdowała uznania.

bm