Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Izabella Mazurek 12.12.2023

12 grudnia 1970. Podwyżki cen wywołują protest robotników

Informacja o wprowadzonej 12 grudnia 1970 roku podwyżce cen detalicznych mięsa, przetworów mięsnych oraz innych artykułów spożywczych obiegła cały kraj - najpierw za pośrednictwem radia, później prasy.
Mieszkańcy Gdańska obserwujący Stocznię Gdańską im. Lenina z peronu stacji SKM Gdańsk Stocznia, 16.12.1970Mieszkańcy Gdańska obserwujący Stocznię Gdańską im. Lenina z peronu stacji SKM Gdańsk Stocznia, 16.12.1970 Źr. Instytut Pamięci Narodowej/Gdańsk

Najgwałtowniej zareagowali robotnicy na Wybrzeżu. I tu wydarzenia kolejnych dni zakończyły się krwawą manifestacją siły komunistycznej władzy. 

Oto, co wydarzyło się na Wybrzeżu 12 grudnia 1970 roku, dokładnie 53 lata temu w Gdańsku:

W Stoczni im. Lenina - podobnie jak we wszystkich zakładach pracy całego kraju - odbywały się zebrania podstawowych organizacji partyjnych. Na spotkaniach odczytano list Biura Politycznego KC PZPR.

W otwartym zebraniu na wydziale K-3 wziął udział członek Biura Politycznego i wicepremier Stanisław Kociołek, członek POP na tym wydziale. W spotkaniu uczestniczyło około 3000 robotników. Na wiadomość o podwyżce cen przekazaną przez Kociołka, sala zareagowała protestami.


Posłuchaj
03:59 Komunikat o regulacji cen i komentarz PAP w tej sprawie 1/5 Oficjalnie media mówiły o "regulacjach cen", nie o podwyżkach - komunikat Polskiej Agencji Prasowej odczytany na antenie Polskiego Radia. Cz. 1/5. (PR, 12.12.1970)

Posłuchaj
04:01 Komunikat o regulacji cen i komentarz PAP w tej sprawie 2/5 Zmiany cen są różnokierunkowe i obejmują stosunkowo szeroki zakres towarów rynkowych - komunikat Polskiej Agencji Prasowej odczytany na antenie Polskiego Radia. Cz. 2/5. (PR, 12.12.1970)

  

W trakcie burzliwej dyskusji wicepremier oświadczył: "Ja do was po pomoc nie przyjechałem, macie robić swoje, pomocy nie potrzebuję". Powiedział, że zarobki w tej grupie są stosunkowo wysokie. Zarzucił łamanie dyscypliny partyjnej tym, którzy zgłaszali wątpliwości. Spotkanie skończyło się ogólnym zamieszaniem.


Posłuchaj
05:40 Komunikat o regulacji cen i komentarz PAP w tej sprawie 5/5 Dlaczego podwyżki są konieczne? Bo do tej pory ceny były za niskie - propagandowy felieton na antenie Polskiego Radia. (PR, 12.12.1970)

 

Do Warszawy przekazano meldunek o nastrojach w Gdańsku: "Generalnie rzecz biorąc podstawowe organizacje partyjne odrzucają list Biura Politycznego".

src="http://static.prsa.pl/3ab8a157-2f35-48fb-bac0-16cf62734030.file"

W zakładach pracy w całym kraju list Biura Politycznego wywołał bardzo różne reakcje - od milczenia - poprzez płacz, aż do wybuchów śmiechu włącznie. Także członkowie partii przyjęli krytycznie list Biura Politycznego. Szczególnie ostro zareagowały kobiety (np. w Łodzi).

Wieczorem w radiu i telewizji ogłoszony został komunikat w sprawie wprowadzenia z dniem 13 grudnia regulacji cen. Podwyżki obejmowały 45 grup artykułów, głównie spożywczych. 


Posłuchaj
03:57 Komunikat o regulacji cen i komentarz PAP w tej sprawie 3/5 Regulacja cen da szansę na podniesienie stopy życiowej obywateli - komunikat Polskiej Agencji Prasowej odczytany na antenie Polskiego Radia. Cz. 3/5. (PR, 12.12.1970)

Posłuchaj
04:15 Komunikat o regulacji cen i komentarz PAP w tej sprawie 4/5 Dużo mówiono o obniżkach cen. Oficjalnie media mówiły o "regulacjach cen", nie o podwyżkach - komunikat Polskiej Agencji Prasowej odczytany na antenie Polskiego Radia. Cz. 4/5. (PR, 12.12.1970)

  

Mięso drożało średnio o 17,6 proc., ryby i przetwory rybne o 11,7 proc., mąka żytnia i pszenna o 16,16 proc. powidła, marmolady i dżemy średnio o 36,2 proc., kasza jęczmienna o 31 proc., kasza manna o 23 proc., makarony o 15, 3 proc.. Drożały również inne artykuły. Między innymi: węgiel o 10 proc., koks o prawie 20 proc., cegły budowlane o 36,6 proc., dachówka o 17, 8 proc., tkaniny bawełniane o 14,5 proc., tkaniny jedwabne o 37 proc., dywany i chodniki o 25 proc., szklanki o 33 procent.

Komunikat PAP zapowiadał również obniżkę cen czterdziestu grup towarów. Taniały między innymi: telewizory o 13 proc., lodówki o 15 proc., pralki o 17 proc., odkurzacze o 15 proc., maszyny do szycia o 10 proc., magnetofony o 21 proc., żarówki o 32 proc., farby lakiery i mydło o 10 proc., pończochy i rajstopy o 30 procent.

im