Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Agnieszka Szałowska 29.07.2014

Powstańcy uwalniają więźniów Gęsiówki. "Weszliśmy tam w samą porę"

- Kiedy nasze plutony wpadły do baraków, zastano Niemców przy jedzeniu obiadu. Z ich późniejszych zeznań wynika, że właśnie zastanawiali się czy rozstrzelać uwięzionych Żydów, dla których nie mieli żywności - wspomina Witold Sikorski ps. "Boruta", żołnierz batalionu "Zośka" w cyklu Radiowa Mapa Powstania Warszawskiego.
Grupa Żydów z Gęsiowki (hitlerowskiego wiezienia w Warszawie) uwolnionych przez żołnierzy batalionu Zośka dnia 5 VIII 1944 roku. Zdjęcie na terenie obozuGrupa Żydów z Gęsiowki (hitlerowskiego wiezienia w Warszawie) uwolnionych przez żołnierzy batalionu "Zośka" dnia 5 VIII 1944 roku. Zdjęcie na terenie obozuJuliusz Bogdan Deczkowski/Wikimedia Commons/domena publiczna

To właśnie ten oddział Zgrupowania Radosław zaatakował 5 sierpnia 1944 roku hitlerowski obóz na warszawskiej Woli. W dawnym więzieniu przy ulicy Gęsiej, dziś Anielewicza 34, Niemcy przetrzymywali 348 Żydów.

Serwis specjalny POWSTANIE WARSZAWSKIE >>>

Powstańcy zdecydowali się przeprowadzić atak po to, by móc przebić się na Stare Miasto. - Niemcy mieli dobre uzbrojenie, Gęsiówka była ufortyfikowana, ale batalion "Zośka" już miał zdobyty czołg. Dzięki niemu udało się wtargnąć do środka - opowiada dr Szymon Niedziela, kierownik ekspozycji Muzeum Powstania Warszawskiego.

70. rocznica Powstania Warszawskiego w Jedynce >>>

Jak wspomina uczestnik tej walki, Witold Sikorski ps. "Boruta", akcja nie trwała długo. - Gdy już przegoniliśmy Niemców, nagle zostaliśmy otoczeni przez setki więźniów w pasiakach. Dopiero wtedy zorientowaliśmy się, że uwalniamy Żydów. Pewna ich grupa ustawiła się w dwuszeregu, jeden z nich wystąpił i zameldował naszemu dowódcy plutonu pancernego, że zgłasza ochotników do naszego wojska - opowiada.

Wielu z uwolnionych walczyło później w szeregach Zgrupowania Radosław, a Dawid Goldman ps. Gutek, Henryk Lederman ps. "Heniek" i Henryk Poznański ps. "Bystry" zostali przewodnikami i łącznikami kanałowymi.

Poprzednie odcinki cyklu Radiowa Mapa Powstania Warszawskiego znajdziesz tu >>>

Z okazji zbliżającej się 70. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego do 31 lipca dwa razy dziennie (ok godz. 7.50 i 15.45) prezentujemy na antenie Jedynki miejsca, w których doszło do najważniejszych powstańczych wydarzeń.

Cykl powstał we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego.

Przygotowała Agnieszka Ciecierska.

(asz/kul)