Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Polskie Radio
Bartłomiej Makowski 17.06.2015

Jakub Karpiński - socjolog opozycjonista

17 czerwca 1940 urodził się Jakub Karpiński, socjolog, historyk, politolog, działacz opozycji PRL, absolwent i pracownik naukowy UW, w marcu 1968 współautor "Deklaracji ruchu studenckiego", współpracownik Radia Wolna Europa.
Przyjęcie po naradzie korespondentów i współpracowników RWE. Widoczni od lewej: Andrzej Borzym, Maciej Morawski, Tadeusz Zachurski, Jakub Karpiński, Irena Lasota, Teresa Łatyńska, Marek Lehnert, Wojciech Karasiewicz, źr. NACPrzyjęcie po naradzie korespondentów i współpracowników RWE. Widoczni od lewej: Andrzej Borzym, Maciej Morawski, Tadeusz Zachurski, Jakub Karpiński, Irena Lasota, Teresa Łatyńska, Marek Lehnert, Wojciech Karasiewicz, źr. NAC
Posłuchaj
  • Audycja Danuty Drzewińskiej z cyklu "Polska jaka może być" na temat "Czego Polacy potrzebują najbardziej?" - rozmowa autorki z Jakubem Karpińskim (RWE)
Czytaj także

Niemal całe życie Karpińskiego związane było z Warszawą: tu chodził do VI Liceum Ogólnokształcącego, tu też studiował socjologię i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim (w latach 1958-64). Po studiach pozostał na uczelni i pracował jako asystent na Wydziale Filozoficznym UW.

- Sowietyzacja to jest taki wróg, który jest częściowo w nas (...) Walka przeciw sowietyzacji jest często walką w człowieku - mówił Jakub Karpiński w rozmowie z Danutą Drzewińską na antenie Radia Wolna Europa.

Posłuchaj audycji z udziałem Jakuba Karpińskiego z archiwów Radia Wolna Europa >>>>
W 1968 wspierał protesty studenckie. Wraz z Jadwigą Staniszkis i Andrzejem Mencwelem był autorem "Deklaracji ruchu studenckiego". To w jego mieszkaniu podjęto decyzję o strajku w obronie relegowanych z uczelni. Za działalność opozycyjną aresztowano go 9 maja i bez wyroku przetrzymywano aż do września. Po zwolnieniu z więzienia nie wrócił do pracy: zawieszono go w prawach pracownika uniwersytetu.

MARZEC 1968 - SERWIS SPECJALNY POLSKIEGO RADIA >>>>>
Współpracował z paryską "Kulturą". W 1975 był jednym z autorów i sygnatariuszy "Listu 59" przeciwko zmianom w Konstytucji PRL, zaś rok później podpisał "List 14" wyrażający sprzeciw wobec represji jakie władze zastosowały wobec robotników protestujących w Radomiu i Ursusie.
W 1978, już jako członek Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, wyjechał za granicę, gdzie najpierw mieszkał i pracował w Londynie, a następnie w Nowym Jorku.  Na emigracji wydał kilkanaście książek poświęconych cechom systemu komunistycznego i najnowszej historii Polski, wielokrotnie przedrukowywanych przez wydawnictwa drugiego obiegu w kraju.

ZAKAZANE KSIĄŻKI - DRUGI OBIEG WYDAWNICZY - ZOBACZ SERWIS SPECJALNY POLSKIEGO RADIA >>>>>

Problematykę stosunku Stanów Zjednoczonych do Polski poruszał jako ekspert na antenie Radia Wolna Europa.
Od 1992 był dyrektorem Instytutu Politologicznego w Warszawie. Na Alma Mater powrócił w 1997 roku, gdzie był zatrudniony jako adiunkt w Instytucie Socjologii UW. Zmarł 22 marca 2003.
Posłuchaj wypowiedzi Jakuba Karpińskiego z archiwów Radia Wolna Europa.

bm