Dzisiejsze miasto Artaszat, znane w starożytności jako Artaxata, stanowiło stolicę państwa armeńskiego w czasach, gdy osiągnęło ono rangę mocarstwa i rozciągało się od Morza Śródziemnego na zachodzie, po Morze Kaspijskie na wschodzie (I połowa II w.p.n.e.) oraz w u progu naszej ery, gdy świetność państwa podupadła, a Armenia stała się krajem buforowym pomiędzy imperium rzymskim i królestwem Partów.
Jak zaznaczają autorzy odkrycia, archeolodzy z Uniwersytetu w Münster i Narodowej Akademii Nauk Republiki Armenii, pozostałości akweduktu stanowią niezbity dowód aspiracji cesarza Trajana, za panowania którego (98-117 n.e.) imperium rzymskie osiągnęło największy zasięg terytorialny w swoich dziejach, a Armenia z protektoratu cesarstwa została przekształcona w prowincję.
Hadrian – (prawie) cesarz pokoju
- Zaplanowana i częściowo ukończona budowa akweduktu w Artaxata pokazuje, jak wiele wysiłku włożono w bardzo krótkim czasie w integrację infrastruktury stolicy prowincji z imperium - mówi Torben Schreiber z Instytutu Archeologii Klasycznej i Archeologii Chrześcijańskiej na Uniwersytecie w Münster. - Akwedukt pozostał niedokończony, ponieważ po śmierci Trajana w 117 r.n.e. jego następca Hadrian zrzekł się prowincji Armenii, zanim akwedukt został ukończony.
W wykopie widoczny filar niedokończonego akweduktu. Fot.: Artaxata project
Znaleziska dokonano przy pomocy zdjęć satelitarnych oraz trójwymiarowego modelu terenu, które wykazały ciągnącą się w linii prostej anomalię terenu. Po dokonaniu wykopów odkryto w tym miejscu filary akweduktu. Wiek znaleziska oszacowano na podstawie datowania próbek gleby zebranych na stanowiskach.
EurekaAlert!/Archäologischer Anzeiger/bm