Wśród autorów publikacji ogłaszającej odkrycie fal grawitacyjnych znalazło się dziewięciu naukowców z grupy POLGRAW.
Profesor Andrzej Maciejewski, dyrektor Instytutu Astronomii Uniwersytetu Zielonogórskiego podkreśla zwłaszcza rolę astrofizyczki prof. Doroty Gondek-Rosińskiej. - Jest jedną z głównych osób, uczestniczących w tym programie z Polski - mówi profesor i dodaje, że z naszego kraju w badania zaangażowanych było kilkanaście osób.
Czym zajmowali się Polacy?
Wiceprezes PAN prof. Paweł Rowiński dodaje, że zadaniami Polaków w projekcie była analiza danych uzyskanych z amerykańskich detektorów LIGO, prowadzenie badań źródeł astrofizycznych fal grawitacyjnych, budowa modeli sygnałów fal grawitacyjnych oraz udział w rozbudowie detektora Virgo - interferometr, który znajduje się we Włoszech.
Jak brzmią fale grawitacyjne?
Akademia w komunikacie przedstawia też bardziej szczegółowy opis prac polskich naukowców. Jak czytamy, stworzyli oni podstawy wielu algorytmów i metod służących do wykrycia i estymacji parametrów fal grawitacyjnych z układów podwójnych (prof. dr hab. Andrzej Królak, prof. dr hab. Piotr Jaranowski), przyczynili się do precyzyjnego modelowania sygnału fali grawitacyjnej z układu podwójnego (prof. dr hab. Piotr Jaranowski, prof. dr hab. Andrzej Królak), przeprowadzili symulacje pokazujące, że układy podwójne czarnych dziur są najlepiej wykrywalnymi przez detektory LIGO-Virgo źródłami promieniowania grawitacyjnego (prof. dr hab. Krzysztof Belczynski, prof. dr hab. Tomasz Bulik), badali astrofizyczne własności układów podwójnych (dr hab. Michał Bejger, dr Izabela Kowalska-Leszczyńska, dr hab. Dorota Rosińska), oraz poszukiwali mogących towarzyszyć zdarzeniu błysków optycznych (dr Adam Zadrożny).
Naukowcy na stanowiskach
Stephen Hawking gratuluje odkrycia zespołowi LIGO
Ponadto prof. dr. hab. Andrzeja Królak pełnił funkcję członka Zarządu projektu Virgo i członka Komisji Analizy Danych konsorcjum LIGO-Virgo, a prof. dr hab. Tomasza Bulika był członkiem jednego z Komitetów Przeglądu Prac konsorcjum. "Dr hab. Michał Bejger brał udział w weryfikacji kodów numerycznych, który były użyte do analizy danych, a prof. dr hab. Andrzej Królak był jednym z wewnętrznych recenzentów jednej z prac przedstawiających odkrycie" - wylicza Polska Akademia Nauk.
W projekcie uczestniczyli badacze z Instytutu Matematycznego PAN, Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN, Narodowego Centrum Badań Jądrowych, a także Uniwersytetów: w Białymstoku, Mikołaja Kopernika w Toruniu, Warszawskiego, Wrocławskiego i Zielonogórskiego.
Kolejna para oczu
14 września ub.r. dwa detektory amerykańskiego obserwatorium LIGO oddalone od siebie o 3 tys. km (jeden w Waszyngtonie, drugi w Luizjanie) zarejestrowały niemal jednocześnie sygnał fal grawitacyjnych pochodzących ze zderzającego się układu dwóch czarnych dziur. Tym samym po raz pierwszy udało się zaobserwować na Ziemi fale grawitacyjne.
Odkrycie potwierdza wyliczenia Alberta Einsteina i, zdaniem specjalistów, jest równie doniosłe jak odkrycie struktury DNA lub bozonu Higgsa. Umożliwi zbadanie najstarszych obiektów we Wszechświecie i sięgnięcie do samego początku naszego kosmosu.
00:23 kom2.mp3 Prof. Andrzej Maciejewski, dyrektor Instytutu Astronomii Uniwersytetu Zielonogórskiego o nowych możliwościach obserwacji wszechświata (IAR)
- Teraz będzie można badać wszechświat nową metodą i gromadzić informacje nie tylko za pomocą światła widzialnego, promieniowania Roentgena czy cząstek, ale także właśnie fal grawitacyjnych - mówi Polskiemu Radiu fizyk, profesor Krzysztof Meissner z Uniwersytetu Warszawskiego. - To tak jakby astronomowie dostali teraz kolejną parę oczu.
IAR/PAP/PAN/ew/fc