Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PAP
Marta Kwasnicka 28.03.2013

W Krakowie można zobaczyć pisankę sprzed 900 lat

Znaleziono ją w XIX wieku we wsi Podhorce. Można ją obejrzeć w Muzeum Archeologicznym w Krakowie w ramach cyklu „Zabytek miesiąca”.
W Krakowie można zobaczyć pisankę sprzed 900 lat East News/Glow Images

Podhorce dzisiaj znajdują się na Ukrainie. - Współcześnie przedmiot ten należy określić, jako glinianą i pokrytą szkliwem pisankę-grzechotkę. Pisanki takie wytwarzano na Rusi w XI-XIII wieku, być może jako produkt uboczny przy produkcji płytek na podłogi cerkiewne – wyjaśnia Radosław Liwoch, kurator wystawy.

Prezentowany zabytek był najprawdopodobniej zabawką, która miała też pełnić rolę magiczną – jaja przynoszącego szczęście oraz grzechotki odstraszającej zło. Podobne przedmioty znajdowane są nie tylko na Białorusi i Ukrainie oraz w Rosji, ale też w krajach sąsiednich – od Szwecji po Bułgarię. Podobną pisankę odkryto również w Krakowie.

Jak wyjaśnia kurator wystawy, niegdyś wierzono, że jaja są źródłem życiodajnej mocy oraz środkiem oczyszczającym i chroniącym przed złem. Wykorzystywano je w działaniach paramedycznych – przy leczeniu postrzału, przestrachu i zawiania.

Pełna cudownych mocy pisanka stała się następnie elementem tradycji chrześcijańskiej. Kościół uznaje zdobione jaja jako składnik święconki spożywanej na pamiątkę zmartwychwstałego Chrystusa.

(ew/PAP-Nauka w Polsce)