Dziś mija 42. rocznica wydarzeń Marca 1968 roku - kryzysu politycznego, którego początek stanowiły rozruchy w ośrodkach akademickich, miedzy innymi w Warszawie i w Krakowie.
Do rewolty studenckiej przyłączyły się środowiska intelektualistów. Fala protestów ogarnęła cala Polskę. Wydarzenia marcowe były powiązane z kampanią antysemicką prowadzona przez komunistyczne władze, w wyniku której z kraju wyemigrowało ponad 15 tysięcy obywateli polskich pochodzenia żydowskiego.
8 marca 1968 roku studenci Uniwersytetu Warszawskiego zorganizowali wiec na znak protestu przeciwko usunięciu z repertuaru Teatru Narodowego "Dziadów" Adama Mickiewicza uznanych przez władze PRL za spektakl o wymowie antyradzieckiej. Wiec był także wyrazem protestu przeciwko represjom władz wobec studentów. Kilka dni wcześniej z warszawskiej uczelni usunięto bez podania przyczyn dwóch studentów - Adama Michnika i Henryka Szlajfera.
Uczestnicy wiecu w Warszawie domagali się przywrócenia swobód twórczych i zniesienia cenzury. Do akcji na terenie uczelni wkroczyły oddziały Milicji Obywatelskiej i Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej. Wielu studentów zostało pobitych, doszło do licznych aresztowań.
W następnych dniach protesty wybuchły w kolejnych ośrodkach akademickich - Łodzi, Poznaniu, Krakowie, Gdańsku, Toruniu i Wrocławiu. Ostatni wiec odbył się 28 marca na Uniwersytecie Warszawskim.
Przeciwko represjom protestowali niektórzy intelektualiści, posłowie na Sejm Kola Poselskiego Znak, przedstawiciele Episkopatu Polski. Wystąpienia studenckie zostały stłumione do końca marca 1968.
Po wydarzeniach marcowych media przeprowadziły kampanię polityczną pod hasłem walki z syjonizmem, jako rzekomym inspiratorem zamieszek i ataków na Polskę oraz na ustrój socjalistyczny. Doprowadziło to do usunięcia osób pochodzenia żydowskiego z wielu resortów, instytucji, prasy, radia i telewizji, a następnie emigracji z kraju.
Ocenia się, ze w wyniku wydarzeń marcowych Polskę opuściło ponad 15 tysięcy osób. Wygnańcami często byli ludzie zasłużeni dla polskiej nauki i kultury. Emigrowali filmowcy i reżyserzy - Aleksander Ford i Jerzy Toeplitz, literaci - Sławomir Mrozek, Henryk Grynberg i Krzysztof Gruszczynski. Świat nauki został zubożony o wielu profesorów akademickich i asystentów. Z prasy, radia i telewizji usunięto około 800 osób.
ag, Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)