Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 01.08.2018

Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim

Uczestnikami Powstania byli nie tylko żołnierze, ale i cywile, którzy je wspomagali i ponieśli największe straty. Żołnierzy podziemia zginęło ok. 15 tysięcy, a cywilów, od niemowląt po starców, zginęło od 130 do 200 tysięcy osób.

Ci, którzy przeżyli, zostali wygnani z Warszawy, wielu poprzez obóz przejściowy w Pruszkowie trafiło do obozów koncentracyjnych i na przymusowe roboty. To zapomniani bohaterowie walk o stolicę, ale też największa ich ofiara.


powstanie1.jpg
Powstanie Warszawskie serwis specjalny

- Ludność Warszawy oczekiwała, że coś się wydarzy, co więcej bardzo, tego pragnęła - mówi Małgorzata Bojanowska z Muzeum Dulag 121. Wywieszano flagi, śpiewano hymn i powstańcze piosenki.

- Żadne powstanie nie może się udać, ani nawet rozpocząć na dobre, jeśli nie ma poparcia ludności cywilnej - mówi prof. Janusz Odziemkowski. Podkreśla, że to podstawa wszelkich działań partyzanckich. Zwraca uwagę, że bez względu na różnice poglądów cieszyli się, że są wolni. Zaczęła działać pomoc sąsiedzka, ale był też chaos. Wskazuje, że powstanie wybuchło przedwcześnie i wiele rzeczy nie zaczęło funkcjonować. Według niego, dopiero w połowie sierpnia wszystko zaczęło działać normalnie.

Katarzyna Utracka z Muzeum PW przypomina, że już w pierwszych godzinach Hitler z Himmlerem wydali rozkaz zniszczenia miasta i wymordowania wszystkich jego mieszkańców. - Ten rozkaz od pierwszych dni powstania był skrupulatnie realizowany. Ten największy na Woli w dniach 5 - 7 sierpnia, gdzie dokonano ludobójstwa - mówi. Zginęło ok. 40 tysięcy, planowo mordowano całe rodziny.

Powstanie miało trwać kilka dni, góra tydzień, a trwało 63 dni. Powstańcy podkreślali, że bez cywilów nie daliby rady tak długo walczyć.

Czego doświadczyła ludność cywilna? Kim wysługiwali się Niemcy? Niemcy po kilku tygodniach uznali prawa kombatanckie powstańców. A który kraj nie uznał tych praw? Posłuchaj całej debaty.

<<Powstanie Warszawskie serwis specjalny >>

***

Tytuł audycji: Debata Jedynki

Prowadzi: Karolina Rożej

Goście: Małgorzata Bojanowska (dyrektor Muzeum Dulag 121 w Pruszkowie), Katarzyna Utracka (Muzeum Powstania Warszawskiego), prof. Janusz Odziemkowski (historyk UKSW)

Data emisji: 1.08.2018

Godzina emisji: 17.16

ag