Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Sylwia Mróz 04.09.2014

Historia z indeksem w tle. Walki na największej polskiej uczelni

Pomimo trzech szturmów powstańcom nie udało się zdobyć budynków uniwersyteckich w czasie walk w 1944 roku w Warszawie. - Starano się zaskoczyć Niemców i w tym celu żołnierze AK skorzystali z zasłony starych budek, domów i instytucji od strony skarpy i dawnej ul. Gęstej - mówi w Jedynce dr Robert Gawkowski.
Powstanie Warszawskie. Powstańcza czujka w ruinach kościoła św. Krzyża przy Krakowskim PrzedmieściuPowstanie Warszawskie. Powstańcza czujka w ruinach kościoła św. Krzyża przy Krakowskim PrzedmieściuWikipedia/Eugeniusz Haneman (according to Muzeum Powstania Warszawskiego) - Jerzy Piorkowski (1957) Miasto Nieujarzmione, Warszawa: Iskry, ss. 197 no ISBN

Od początku okupacji teren Uniwersytetu Warszawskiego zajęli Niemcy. Uczelnia była w tym czasie zamknięta, podobnie jak inne polskie szkoły wyższe. - Tym się szczycimy, że w ten ciężki czas udało się naszej uczelni wykształcić ponad 3,5 tys. studentów, w ramach tajnego nauczania. Niemcy rzeczywiście wkroczyli na teren Uniwersytetu, ale zajmowali go na raty - tłumaczy w "Naukowym zawrót głowy" dr Robert Gawkowski z archiwum Uniwersytetu Warszawskiego. Serwis specjalny POWSTANIE WARSZAWSKIE >>> W czasie Powstania Warszawskiego, już od 1 sierpnia 1944 roku toczyły się walki także o  Uniwersytet Warszawski, gdzie stacjonowali Niemcy. Terenu broniły dwie kompanie piechoty i tak zwani ozdrowieńcy, czyli żołnierze niemieccy, którzy przechodzili rekonwalescencję. Były trzy szturmy prowadzone przez powstańców, w tym z udziałem dwóch wozów pancernych. Jednak powstańcom nie udało się zdobyć budynków uniwersyteckich. Zobacz serwis specjalny o II wojnie światowej >>>Z historią powstańczą Uniwersytetu Warszawskiego szczególnie związana jest grupa bojowa "Krybar", która próbowała przejąć kontrolę nad uniwersyteckimi budynkami. W jej szeregach byli studenci i pracownicy UW. Od 3 października 1944 do 16 stycznia 1945 niemieckie brygady specjalne burzyły dom po domu w stolicy, grabiąc wszystko, co nadawało się do wywiezienia do Niemiec. Zniszczono większość budynków Uniwersytetu Warszawskiego. "Kubuś" w ataku na Uniwersytet Warszawski >>> W audycji odtworzyliśmy te wydarzenia sprzed 70 lat. O trzech powstańczych szturmach na UW mówił dr Robert Gawkowski. Słyszeliśmy też wspomnienia prof. Janusza Paszyńskiego -  żołnierza zgrupowania "Krybar" (udostępnione radiowej Jedynce przez Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią i Ośrodka KARTA). W 2016 roku Uniwersytet Warszawski będzie obchodził 200. rocznicę powstania. 16 lipca 2014 roku Polskie Radio podpisało z uczelnią umowę dotyczącą współpracy w ramach przygotowań do jubileuszu. Do 2016 roku na antenie radiowej Jedynki pojawi się wiele audycji związanych z 200. rocznicą powstania największej polskiej uczelni. Polskie Radio patronuje obchodom jubileuszu Uniwersytetu Warszawskiego >>>Dlaczego zdobycie Uniwersytetu Warszawskiego było tak ważne? Czy znamy nazwiska osób należących do grupy bojowej "Krybar"? Posłuchaj całej audycji.Rozmawiała Dorota Truszczak.(sm, pg)