Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Klaudia Hatała 21.08.2018

Wspomnienie generała Stefana Grota-Roweckiego

Żołnierz Legionów, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, oficer Wojska Polskiego. Generała Stefana Grota-Roweckiego na archiwalnych nagraniach wspominają płk Janusz Bokszczanin, Krystyna Romaniuk oraz Stanisław Rowecki.
Gen. Stefan Grot-RoweckiGen. Stefan Grot-RoweckiPAP/CAF
Posłuchaj
  • Gen. Stefan Grot-Rowecki (Ludzie niepodległości/Jedynka)
Czytaj także

Rowecki wychowany był w duchu patriotyzmu, już w młodości zaczął angażować się w działania niepodległościowe. Do czasu wybuchu I wojny światowej stał się częścią organizacji wojskowych. Po wybuchu wojny został żołnierzem I Brygady Legionów Polskich. Mimo że popierał Piłsudskiego, nie poparł zaplanowanego przez niego zamachu stanu, przewrotu majowego.  Myślano, że przez to kariera Roweckiego szybko się skończy, jednak tak się nie stało.

Brał czynny udział w wojnie polsko-bolszewickiej, następnie został dyplomowanym oficerem. W latach 20. powierzono mu także zadania edukacyjne, zaczął publikować broszury instruktażowe dla armii. - Z kilkukrotnych spotkań o służbowym charakterze odniosłem wrażenie, że jest on oficerem nieprzeciętnym, co w przyszłości potwierdziło się w większym stopniu, niż mogłem przypuszczać – wspomina płk Janusz Bokszczanin, współpracownik Grota w czasie niemieckiej okupacji.

W 1939 roku został dowódcą Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej. Jednak brygada nie miała do dyspozycji wielu motorów czy czołgów, brakowało także benzyny. - Zawsze podkreślał, że nie należy niepotrzebnie ginąć – mówi Stanisław Rowecki, brat generała.

Powstała organizacja konspiracyjna, Służba Zwycięstwu Polski, założona przez oficerów przegranej kampanii. Została ona zastąpiona przez Związek Walki Zbrojnej, który z kolei został przemianowany na Armię Krajową. W 1940 roku Rowecki otrzymał stopień generała brygady, a w 1942 roku został komendantem głównym AK. - Dawano za niego wtedy kolosalne pieniądze. Niemcy go bardzo poszukiwali, a ocierali się o niego na ulicy – opowiada Krystyna Romaniuk, łączniczka AK.

Generała Roweckiego aresztowano 30 czerwca 1943 roku. Niemcy natychmiast wywieźli go do Berlina, a następnie osadzili w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen, w którym spędził ponad rok. Po wybuchu powstania warszawskiego Himmler wydał rozkaz zamordowania generała.

- To był człowiek ogromnie twardy, a jednocześnie niesłychanie ludzki – dodaje Krystyna Romaniuk.

***

Tytuł audycji: Ludzie Niepodległości w paśmie Eureka

Prowadzi: Katarzyna Kobylecka

Gość: Prof. Andrzej Chojnowski  

Data emisji: 20.08.2017

Godzina emisji: 21.10

kwh/kh