IAU przydzieliła Polsce do nazwania układ BD+14 4559 b. Gwiazda z tego systemu jest widoczna na niebie w konstelacji Pegaza, można ją dostrzec przez niewielki teleskop, a nawet przez lornetkę.
Planetę odkrył zespół astronomów z Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pod kierunkiem prof. Andrzeja Niedzielskiego. Propozycje nazwy mógł zgłosić każdy - dowolna osoba, organizacja, szkoła lub instytucja. Właśnie zakończył się pierwszy etap wielomiesięcznego maratonu konkursowego - przyjmowanie zgłoszeń internetowych.
BD+14 4559 porównanie rozmiarów
W pierwszym etapie napłynęło 2800 propozycji, z których komisja konkursowa wybrała do drugiego etapu następujące propozycje:
Geralt oraz Ciri - postacie z cyklu wiedźmińskiego Andrzeja Sapkowskiego. Literatura ta jest obecna w polskiej kulturze już od około 30 lat, przeniknęła m.in. do gier komputerowych, a także do filmów.
Jantar i Wolin - te nazwy mają związek z polskim wybrzeżem Bałtyku. Jantar jest dawnym określeniem bursztynu, z kolei Wolin to polska wyspa na wybrzeżu Morza Bałtyckiego.
Piast i Lech - postacie z legend o początkach państwa polskiego. Piast to postać od której, według legendy, wywodzi się pierwsza polska dynastia rządząca krajem (sam Piast nie był władcą). Lech z kolei znany jest z legendy o trzech braciach: Lechu, Czechu i Rusie, którzy założyli sąsiadujące kraje.
Polon i Rad - są to nazwy pierwiastków chemicznych, które odkryła Maria Skłodowska-Curie, polska fizyczka i chemiczka, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla.
Solaris i Pirx - tytuł powieści oraz postać z książek Stanisława Lema, polskiego pisarza science-fiction, którego twórczość znana jest na całym świecie.
Swarog i Weles - Swarog (inna wersja: Swaróg) był bóstwem słowiańskim, bogiem nieba, ognia i kowalstwa. Jednym z jego synów był Weles, podziemny bóg magii, przysiąg, sztuki, rzemiosła kupców i bogactwa.
Twardowski i Boruta - Pan Twardowski to postać polskiego szlachcica z baśni i legend. W niektórych wersjach opowieści ostatecznie znalazł się na Księżycu. Fabuła historii Twardowskiego związana jest z podpisaniem przez niego cyrografu z diabłem, stąd drugą nazwą w parze jest imię polskiego diabła z zamku w Łęczycy.
Głosowanie odbywa się na stronie www.iau100.pl/planety.
Dr Krzysztof Czart zwraca uwagę, że trudno spamiętać takie nazwy, jak wspomniany wyżej układ BD+14 4559 b. Dlatego Międzynarodowa Unia Astronomiczna skierowała prośbę do społeczeństw krajów członkowskich, by nadały nazwy różnym obiektom astronomicznym. Tendencja nadawania nazw planetom, ale też asteroidom czy planetoidom jest już od pewnego czasu. Do konkursu zgłosiły się 102 kraje. - Każdy kraj prowadzi własny konkurs - mówi naukowiec. I każdy kraj ma do nazwania inny obiekt. Założeniem polskiego konkursu było, aby nazwa nawiązywała do Polski.
Posłuchaj całej audycji, z której można dowiedzieć się o dalszych działaniach konkursowych, a przede wszystkim szczegółów układu BD+14 4559 b. Np. dlaczego na końcu nazwy jest literka b?
Patronat nad konkursem objął Program 1 Polskiego Radia.
***
Tytuł audycji: Eureka
Prowadzi: Dorota Truszczak
Gość: dr Krzysztof Czart (Krajowy Koordynator Międzynarodowej Unii Astronomicznej ds. Popularyzacji), prof. Andrzej Niedzielski (Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Data emisji: 10.09.2019
Godzina emisji: 19.08
ag