Grzyby - rośliny czy zwierzęta?
Prof. Iwona Wawer zauważa, że grzyby mają cechy zarówno roślin, jak i zwierząt. - W grzybach jest chityna - polisacharyd glukozy, organiczny związek chemiczny, z którego zbudowane są szkielety zewnętrzne stawonogów - mówi naukowiec. To wyjaśnia dlaczego grzyby mogą być pokarmem ciężkostrawnym. Zwraca uwagę, że u roślin podstawowym składnikiem budulca są celuloza i skrobia. A u grzybów również glikogen, więc tym bardziej pasują one do zwierząt.
Profesor podkreśla, że grzyby pełnią bardzo ważną rolę w przyrodzie, gdyż rozkładają materię organiczną z powrotem na proste związki, które mogą być dalej przyswajane. - Życie by się skończyło, gdybyśmy nie mieli tych procesów degradacji - tłumaczy. Rodzajów grzybów są miliony, a znane nam grzyby kapeluszowe stanowią ich niewielki odsetek. Grzyby mają mało kalorii, więc są pożyteczne dla osób, starających się obniżyć wagę. Choć już samo ich zbieranie jest świetną gimnastyką.
Jakie grzyby są bezpieczne?
Justyn Kołek, grzyboznawca podpowiada, które grzyby są bezpieczne i jak je rozpoznać. Bo są grzyby blaszkowe i rurkowe. - Jedząc grzyby rurkowe, których spód kapelusza przypomina siatkę mamy pewność, że się nie zatrujemy, bo wśród nich nie trujących, choć mogą być niesmaczne - mówi. Wyjaśnia przy okazji, dlaczego zawarta w niektórych grzybach np. w muchomorze białym amanitotoksyna, czyli grupa organicznych związków chemicznych, będąca silną trucizną, szkodzi człowiekowi a zwierzętom leśnym nie. - Muchomory mają zestaw dziesięciu trucizn, więc po zjedzeniu trującego grzyba w zależności od wagi objawy mogą pojawić się nawet po 50 godzinach - ostrzega grzyboznawca. Wtedy jest rozpad wątroby, bo na amanitotoksynę nie ma odtrutki. Zaś muchomor z czerwonym kapeluszem w białe kropki wcale nie jest szkodliwy.
Grzyby a inne rośliny
Poznajemy też tajemnicę symbiozy, jaką grzyby prowadzą z drzewami. Co grzyb daje drzewu a drzewo grzybowi? Grzybnia potrafi rozrastać się nawet przez 30 lat do 150-200 metrów a grzyby mikoryzowe uszlachetniają drzewa. I te grzyby oddają do atmosfery najwięcej azotu. Co ciekawe grzyby potrafią sie między soba porozumiewać.
Dlaczego zawarta w grzybach chityna jest ważna dla człowieka, choć jest ona nieprzyswajalna? Co zrobić, kiedy mamy pierwsze objawy zatrucia? Jakie grzyby są najcenniejsze? Dlaczego nie powinniśmy śmiecić w lesie i to nie tylko ze względów estetycznych?
Posłuchaj całej audycji.
***
Tytuł audycji: Eureka
Prowadzi: Artur Wolski
Goście: prof. Iwona Wawer (specjalistka od chemii fizycznej), Justyn Kołek (grzyboznawca z Żywiecczyzny)
Data emisji: 3.10.2019
Godzina emisji: 19.07
ag