Odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie. Łączą się z nim gorące emocje Polaków
21:48 2021_02_12 19_06_14_PR1_Eureka.mp3 Do 2015 roku wydawało się wszystkim, że wiemy dość dużo na temat ołtarza i samej historii jego konserwacji. Okazało się, że tak nie jest (Jedynka/Eureka)
Dzieło Wita Stwosza ma 13 metrów wysokości, 11 metrów szerokości i składa się z szafy ołtarzowej z pełnoplastycznymi figurami oraz dwóch par skrzydeł, które pokryte są płaskorzeźbami. W sumie doliczono się tam 200 postaci. Niektóre z nich są ponadnaturalnej wielkości.
Prace wewnątrz bazyliki
Prace konserwatorskie Ołtarza Mariackiego rozpoczęły się w 2015 roku, a prowadził je wyłoniony w konkursie Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki warszawskiej i krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. - Całość przedsięwzięcia nie była łatwa, ponieważ nie mogło to wstrzymać życia liturgicznego, ani turystycznego i oficjalnego bazyliki. Z kolei te czynniki nie mogły wpływać na jakiekolwiek nasze działania konserwatorskie i badawcze. Pod względem samej logistyki było to bardzo trudne - mówi prof. Jarosław Adamowicz, kierujący pracami badawczo-konserwatorskimi.
Gość Jedynki przyznaje, że wszystkie prace odbywały się w bazylice, a poza mury kościoła nie został wyniesiony ani jeden element ołtarza. - Było to spowodowane względami bezpieczeństwa materii dzieła oraz bezpieczeństwa technicznego. Drewno bardzo mocno reaguje na zmiany wilgotności względnej i temperatury, w związku z tym najbezpieczniej jest opracowywać te dzieła w miejscu ich pierwotnego przeznaczenia lub w miejscu, w którym od dziesiątków lat są przechowywane bądź eksponowane. Gdyby nie epizod II wojny światowej, to Ołtarz Mariacki od końca XV wieku do dzisiaj znajdowałby niemalże nieprzerwanie w miejscu, do którego został przeznaczony - dodaje.
Znaleziono wyryty napis
Przy okazji prac dokonano sensacyjnego odkrycia. Na jednej z figur znaleziono wyryty rok "1486", co otwiera dyskusję nad datą ukończenia dzieła. Dotychczas przyjmowano, że było to trzy lata później, w roku 1489.
- Do 2015 roku wydawało się wszystkim, że wiemy dość dużo na temat ołtarza i samej historii jego konserwacji, ponieważ jesteśmy kolejnym z pokoleń, które zajmuje się konserwacją. Do tej pory nikt nie odnalazł daty, która znajduje się tuż przy łokciu postaci św. Jakuba, czyli wyrytej w złoceniu i zaprawie daty "1486". Zauważyliśmy ją jako pierwsi. Poza tym jest to o tyle niezwykłe, że do tej pory literatura przyjmuje, iż ołtarz tworzony był przez 12 lat, czyli od roku 1477, aż do roku 1489, w którym to roku nastąpiła konsekracja - wyjaśnia prof. Jarosław Adamowicz.
Zdaniem prof. Jarosława Adamowicza odkryta data jednoznacznie świadczy o tym, że główna rzeźba została na pewno ukończona w 1486 roku, czyli na trzy lata przed poświęceniem całego ołtarza. - Z perspektywy ostatnich dni i tygodni mogę powiedzieć, że nie tylko ta rzeźba, ale grupa wszystkich postaci szafy musiała być ukończona w 1486 roku, ponieważ inaczej tego retabulum złożyć się nie da - dodaje ekspert.
Czytaj także:
***
Tytuł audycji: Eureka
Prowadziła: Katarzyna Kobylecka
Gość: prof. Jarosław Adamowicz (kierujący pracami badawczo-konserwatorskimi Międzyuczelnianego Instytutu Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki warszawskiej i krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych)
Data emisji: 12.02.2021
Data emisji: 19.06
DS