Rola Polskiego Radia w Powstaniu Warszawskim
- Przede wszystkim Polskie Radio spełniało rolę informacyjną, ale z drugiej strony można mówić o roli związanej z podniesieniem powstańców i ludności cywilnej na duchu - mówi na antenie Programu 1 Polskiego Radia Agnieszka Cubała, autorka książek o Powstaniu Warszawskim. - Przekazywane były również informacje, które ułatwiały życie mieszkańcom ówczesnej Warszawy, m.in. informowano, gdzie są czynne studnie, gdzie znajduje się żywność. Poza podstawowymi funkcjami mamy również funkcje związane z wojną - opowiada.
Po wybuchu wojny Polskie Radio "przerwało swoją służbę przy mikrofonach" i wtedy rozpoczęła się działalność konspiracyjna. - Tu trzeba wspomnieć o niesamowitej postaci - Edmundzie Rudnickim, który był ikoną radia i był związany z delegaturą rządu na kraj - podkreśla rozmówczyni Katarzyny Jankowskiej. - Istniał tzw. referat radiowy i w ramach tego referatu zaczęło się rozwijać konspiracyjne Polskie Radio. Jedną z funkcji było to, żeby przygotować się m.in. do Powstania Warszawskiego, żeby móc funkcjonować w tym momencie walki - dodaje Agnieszka Cubała.
Władysław Szpilman związany z radiem i muzyką
W 1935 Władysław Szpilman roku został zaangażowany jako etatowy pianista w Polskim Radiu. 23 września 1939 grał w ostatniej audycji "na żywo" recital utworów Fryderyka Chopina. Chwilę później niemieckie bomby spadły na elektrownię warszawską i Polskie Radio zamilkło. Sześć lat później pierwsza emisja PR z Warszawy/Raszyna zaczęła się od tych samych utworów granych przez Władysława Szpilmana. - Była to kolejna postać związana z Polskim Radiem i muzyką, bo on przede wszystkim grał na pianinie. Zachowały się wspomnienia, jak w 1939 roku Szpilman grał Chopina i z jednej strony mamy muzykę Chopina, a z drugiej bombardowania - mówi Agnieszka Cubała.
23:53 2022_07_21 19_30_09_PR1_Eureka.mp3 Radiowcy i artyści w Powstaniu Warszawskim (Eureka/Jedynka)
Skrzynka poszukiwań
Na antenie Polskiego Radia słuchano polskiej poezji i muzyki, a także ułatwiano nawiązywanie kontaktu rozdzielonym rodzinom warszawskim. Była to tzw. skrzynka poszukiwań. - Była to wspólna działalność Polskiego Radia i stacji nadawczej Armii Krajowej "Błyskawica". W związku z tym, że rodziny były bardzo często oddalone od siebie, a wiadomo, że w takiej sytuacji najgorsza jest niewiedza, wymyślono sposób na to, żeby dowiedzieć się, co się dzieje z bliskimi, z rodzinami. Można było nadawać ogłoszenia typu: "Jan Kowalski szuka matki" albo "Zosia Nowak została ranna i przebywa w szpitalu" - opowiada gość Jedynki.
Zobacz też:
Ponadto w audycji:
Złote lata polskiej geologii
Nauki o Ziemi, poznanie dokładnej budowy geologicznej ziem polskich, to także poszukiwanie kluczowych dla rozwoju gospodarki bogactw naturalnych. Rola geologów i ich fundamentalnych odkryć rozpoczyna się wraz z inicjatywą badań górniczych Stanisława Staszica. W 100. rocznicę powstania Polskiego Towarzystwa Geologicznego powiemy między innymi o historycznych wyzwaniach geologów w okresie II Rzeczpospolitej i po II wojnie światowej. Gościem audycji był prof. Piotr Krzywiec z Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk.
***
Tytuł audycji: Eureka
Prowadzi: Katarzyna Jankowska
Goście: Agnieszka Cubała (autorka książek o Powstaniu Warszawskim), prof. Piotr Krzywiec (Instytut Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk)
Data emisji: 21.07.2022 r.
Godzina emisji: 19.30
ans