Sposób postępowania oraz zasady udzielania pierwszej pomocy wypadkach narciarskich.
Niesieniem pomocy w górach ludziom, których zdrowie lub życie jest w niebezpieczeństwie oraz zapobieganiem wypadkom zajmuje się Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR) oraz Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR). Zanim jednak na miejscu wypadku narciarskiego zjawi się ekipa ratownicza, do obowiązku każdego narciarza należy udzielenie pierwszej pomocy.
PAMIĘTAJ! NIE ZWLEKAJ, MOŻESZ URATOWAĆ CZYJEŚ ŻYCIE!!
Co robić, gdy jesteśmy świadkiem wypadku narciarskiego
• Zabezpiecz miejsca wypadku
• Zabezpiecz poszkodowanego przed dalszymi urazami
•Postępowanie w przypadkach grożących utratą życia
• Ochrona przed utratą ciepła
• Powiadomienie służb ratowniczych
– Tel. Ogólnopolski - 601-100-300
– Tel. Ogólnopolski - 985
• Oczekiwanie na przybycie ratowników
• Pomoc ratownikom przy likwidacji wypadku
Jak wezwać pomoc w górach, jeśli nasz telefon nie działa:
Miedzynarodowym znakiem wzywania pomocy w górach jest sygnał dżwiękowy (np. wołanie, krzyk) lub świetlny (np. latarka) nadawany 6 razy na minute. Po tej serii następuje minuta przerwy.
Gdy sygnał zostanie odebrany potwierdzamy go 3 razy na minutą metodą dźwiękową lub świetlna.
Sygnałem wzywania pomocy dla pilota śmigłowca jest uniesienie rak do
góry zachowując sylwetkę litery Y (YES / TAK). W razie, gdy pomoc jest
nam niepotrzebna podnosimy prawą ręke do góry, a lewą trzymamy lekko
pochyloną w dól. Sylwetka powinna przypominać litere N (NO / NIE).
Co zrobić, gdy dotrzemy do ofiary wypadku:
• Ocena sytuacji pod kątem dalszego zagrożenia życia (kolejna lawina, inni narciarze, ryzyko obsunięcia się, szczelina w lodowcu) i co się z tym wiąże, czy istnieje konieczność przetransportowania rannego.
• Zorientowanie się czy stan poszkodowanego jest stanem zagrażającym jego życiu (szok, brak oddechu, brak akcji serca)• Dokonanie dokładnych oględzin poszkodowanego „od stóp do czubka głowy”
•Właściwe ułożenie poszkodowanego
• Zabezpieczenie przed utratą ciepła
• Powiadomienie służb ratowniczych o zaistniałym wypadku
• Oczekiwanie na przybycie ratowników
• Ciągła rozmowa z poszkodowanym, aby zauważyć czy traci przytomność
Jeśli ofiara wypadku nie oddycha i nie wyczuwamy akcji serca musimy podjąć akcję reanimacyjną:
AKCJA REANIMACYJNA
Przeprowadzanie akcji reanimacyjnej powinno być znane każdemu
jak alfabet a przynajmniej jego początek tzn. ABC…
A (jak airway) - czyli udrożnienie dróg oddechowych, polegające na oczyszczeniu
jamy ustnej z ewentualnych wydzielin (wymioty, krew, ciała obce).
B (jak breathing) - czyli sztuczne oddychanie metodą usta-usta lub metodą usta-nos.
C (jak circulation) – pośredni masaż serca. Wykonujemy go tylko wtedy, gdy nie
zauważymy fali tętna.
Szczegółowy opis czynności ratujących życie podczas akcji reanimacyjnej
•Ocena przytomności. Sprowadza się do zadania pytania czypoklepania po policzkach
• Kontrola oddechu. Obserwacja klatkipiersiowej i próba usłyszenia/poczuciaoddechu. W tym celu układamyratowanego na wznak nachylając się nad nim, przybliżamy ucho do jego ust
i nosa sprawdzając, czy słychać oddech.
• Kontrola krążenia. Krążenie sprawdzamy badając dotykiem tętno na jednej z dużych tętnic. Najlepiej zrobić to na tętnicy szyjnej, która znajduje się pomiędzy krtanią, a dużym mięśniem szyjnym, biegnącym od okolicy za uchem do mostka. Tętno sprawdzamy dwoma lub trzema palcami, starając się nie używać końców palców, gdyż możemy wtedy wyczuć własne tętno.
•Technika udrażniania dróg oddechowych.
Układamy poszkodowanego na wznak i wykonujemy toaletę dróg oddechowych. Po czyszczeniu jamy ustnej i gardła prostujemy głowę poszkodowanego i odciągamy ją do tyłu naciskając czoło
jedną ręką i podkładając drugą pod kark zdecydowanie, ale delikatnie, aby nie uszkodzić ręgów szyjnych.
• Sztuczne oddychanie. W celu przeprowadzenia sztucznego oddychania ratownik klęka z lewej strony, nieco z tyłu głowy ratowanego, odchyla głowę ratowanego do tyłu (tak, jak opisano
powyżej), a następnie prawą ręką przytrzymuje czoło i zatyka nos (metoda usta-usta) poszkodowanego. Lub zatyka szczelnie usta (metoda usta-nos).
• Co 4-5 sekund (15-12 oddechów na minutę) ratownik nabiera powietrza, nachyla się nad ratowanym i obejmując szczelnie ustami jego usta (nos) wdmuchuje do nich swe powietrze, obserwując jednocześnie, czy unosi się klatka piersiowa. Unoszenie się brzucha (nadbrzusza)
świadczy o niedrożności dróg oddechowych - powietrze dostaje się wtedy do żołądka ratowanego, (co nie przynosi żadnych efektów!). W razie ratowania osoby znacznie mniejszej, np. dziecka lub noworodka, usta ratownika obejmują zarówno usta, jak i nos ratowanego.
• Masaż serca. Zasada zewnętrznego masażu serca polega na wytworzeniu sztucznego krążenia przez zgniatanie serca pomiędzy mostkiem, a kręgosłupem, wykorzystując zewnętrzny ucisk na klatkę piersiową. W celu przeprowadzenia masażu serca należy uklęknąć na wysokości
mostka ratowanego (który powinien leżeć na twardym podłożu) i ułożyć dłonie na mostku, w
1/3 wysokości. Naciskamy mostek nadgarstkami, ułożonymi jeden na drugim. Ręce powinny być
wyprostowane, siła nacisku powinna powodować przemieszczanie się mostka dorosłego człowieka o 4-5 cm, dziecka 2,5-3,5 cm, niemowlęcia 1,5-2,5 cm. U dzieci - rozpocząć od
5 wdechów, następnie 30 ucisków. Kontynuować w proporcji 2 oddechy/30 ucisków. U dorosłych rozpocząć od 30 ucisków, następnie kontynuować w proporcji 2 oddechy/30 ucisków.
• Pozycja boczna ustalona. W pozycji bocznej dzięki odchyleniu głowy do tyłu język wysunięty jest mocno do przodu, co udrażnia drogi oddechowe. Niskie ułożenie ust pozwala na swobodny wyciek płynu lub ewentualnie wymiocin na zewnątrz. Dzięki odpowiedniemu ułożeniu rąk i nóg, ciało zabezpieczone jest przed przewróceniem się na plecy lub na brzuch.
•Uwaga: pod żadnym pozorem nie wolno zostawić nieprzytomnego samego. Co kilka minut należy kontrolować jego oddech i tętno.
Podstawowa zasada podczas udzielania pierwszej pomocy:
Przede wszystkim nie szkodzić!!!
Najczęstsze urazy narciarskie:
Kolano 36%
Glowa 10%
Przedramie/dłoń 9%
Podudzie/stopa 10%
Korpus/uda15%
Bark/ramie 20%
Dane ARAG, za T. Kurdziel, NTN 2005/06, ss. 266-270
na podstawie materiałów SITN opracowanych przez Andrzeja Pietrzyka.
Zobacz prezentację