Pierwszym dniem prawosławnego Wielkiego Postu jest zawsze poniedziałek, a poprzedza go niedziela wzajemnego wybaczania win. Wtedy, podczas wieczornych nabożeństw, po raz pierwszy odbywają się też wielkopostne modlitwy.
Okres wstrzemięźliwości i zadumy przed radosną Wielkanocą inauguruje w poniedziałek wielkopostny czytanie kanonu pokutnego św. Andrzeja z Krety z IX wieku. Po południu w białostockiej katedrze pw. Św. Mikołaja takiemu nabożeństwu przewodniczyć będzie ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub.
Prawosławni duchowni przypominają, że post przed Wielkanocą jest najbardziej surowy ze wszystkich postów. Szczególnie ściśle przestrzega się go podczas pierwszego tygodnia Wielkiego Postu (zwyczaj zakazuje spożywania pokarmów w pierwszy poniedziałek i wtorek postu) oraz w Wielkim Tygodniu. W niektórych rodzinach oznacza to rezygnację z jedzenia w tym czasie nie tylko mięsa, ale nawet ryb i nabiału.
"Niechęć jest przyczyną (...) innych grzechów"
W okolicznościowym liście do wiernych zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa zwraca uwagę na znaczenie postu w życiu chrześcijan, nazywa go m.in. "wiosną duchową". Pisze też, że to czas przeznaczony do "uleczenia duszy z jej słabości, z grzechów i żądz, dla oczyszczenia serca z niedobrych pragnień i złych zamysłów, dla pokuty, poprawy i zbawienia".
Podkreślił, że - zgodnie z praktyką cerkiewną - wielki post to nie tylko powstrzymanie się od pokarmów, ale "powstrzymanie języka i wszystkiego, co wnosi niepokój w duszę i marność w życie". Przypomniał też znaczenie pokuty i przebaczenia win.
- Niechęć jednego do drugiego gnieździ się w naszym sercu i jest przyczyną innych grzechów. Dlatego ważne jest wzajemne pogodzenie się, inaczej nie będzie mieć miejsca pojednanie z Bogiem - napisał hierarcha.
Dwa święta
Data Wielkiej Nocy w obu chrześcijańskich obrządkach, katolickim i prawosławnym, liczona jest nieco inaczej, dlatego tylko raz na jakiś czas święto odbywa się w tym samym czasie. Przeważnie prawosławni świętują Wielkanoc po katolikach, a różnica może być nawet pięciotygodniowa.
Katolicy świętują bowiem Wielkanoc zawsze w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca. Cerkiew dodaje do tego jeszcze jeden warunek: niedziela wielkanocna musi przypadać po zakończeniu Paschy żydowskiej (to także święto ruchome), bo dla wyznawców prawosławia oba święta są silnie ze sobą związane.
Hierarchowie polskiej Cerkwi szacują, że w Polsce mieszka ok. 550- 600 tys. osób wyznania prawosławnego - najwięcej w województwie podlaskim, m.in. w Białymstoku oraz powiatach: hajnowskim i bielskim.
PAP/agkm
