Zbigniew Herbert. Wspomnienia w rocznicę śmierci
28 lipca br. przypadła 23. rocznica śmierci Zbigniewa Herberta - poety, eseisty, dramaturga i autora słuchowisk. Wspominając znakomitego twórcę, przez cały tydzień przedstawialiśmy opowieści krytyków, tłumaczy i artystów zafascynowanych twórczością autora "Pana Cogito", m.in. prof. Brigitte Gautier - autorki wydanej we Francji biografii Zbigniewa Herberta.
Jak zaznaczyła literaturoznawczyni, Herbert to jeden z nielicznych poetów, których naprawdę lubi. - Jestem przekonana o tym, że ta poezja jest wybitna. Pierwszy kontakt z nią miałam w 1983 roku, wcześniej moja znajomość języka polskiego nie wystarczała do czytania i rozumienia Herberta w oryginale. To jest pewne doświadczenie pokoleniowe, mam tu na myśli "Raport z oblężonego miasta". W tym okresie odbieraliśmy go jako poetę walczącego z komuną, totalitaryzmem, choć ważne były także treści historyczne, filozoficzne, czy po prostu ludzkie - mówiła.
Czytaj też:
Brigitte Gautier podkreśliła, że u Herberta eseje poświęcone np. templariuszom to ciekawy przypadek. - W naszej historiografii templariusze są przedstawiani jako ludzie nadużywający władzy, chciwi i słusznie za to ukarani. Herbert oczywiście odwraca perspektywę, trzyma z tym prześladowanym, jego spojrzenie na tę sprawę jest czymś nowym. Inne patrzenie na nas samych jest potrzebne, zmusza do refleksji.
Jak powiedziała, najpierw myślała o naukowej książce o poezji Herberta dla francuskiej publiczności. - Doszłam jednak do wniosku, że czytelnicy powinni dysponować rzetelnymi tłumaczeniami jego dzieł zebranych. Znalazłam wydawcę, który znał trochę jego poezję po angielsku i on zgodził się na opublikowanie zebranych wierszy w trzytomowym, dwujęzycznym wydaniu. Francuska edycja "Labiryntu nad morzem" jest jedyną pełną wersją tego zbioru esejów, ponieważ w archiwum Herberta znalazłam 10 brakujących stron, których nie ma w pierwszym polskim wydaniu - mówiła na antenie Dwójki.
Czytaj także:
Dodała, że zanim powstała idea książki naukowej, pojawił się pomysł napisania biografii Zbigniewa Herberta. - Ważne było wyjaśnienie kontekstu jego dzieł tworzonych za żelazną kurtyną. Dlatego w 2018 roku ukazała się książka "Poezja przeciw chaosowi", a w 2020 roku wspólnie z prof. Maciejem Urbanowskim wydałam książkę "Herbert i poetyka daru". To zbiór esejów autorów z trzech kontynentów, w tym roku ukaże on się we Francji - zapowiedziała.
Według tłumaczki Herbert zostawia dla czytelnika dużo przestrzeni dla wyobraźni czytelników. - Każdy z nas może sobie dopisać swoje przemyślenia, dzięki temu jego dzieła są tak żywotne, nie przemijają. W szkicach i esejach Zbigniew Herbert pokazuje złożoność starożytnej Grecji, zastanawia się nad początkiem naszej cywilizacji, różnymi aspektami moralnymi człowieczeństwa - powiedziała Brigitte Gautier.
15:35 2021_07_26 12_45_35_PR2_Zapiski_ze_współczesności.mp3 Józef Ruszar o rozmowach telefonicznych ze Zbigniewem Herbertem Józef Ruszar o rozmowach telefonicznych ze Zbigniewem Herbertem (Zapiski ze współczesności/Dwójka)
14:03 2021_07_27 12_46_02_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Prof. Brigitte Gautier m.in. o poezji Zbigniewa Herberta (Zapiski ze współczesności/Dwójka)
11:48 2021_07_28 12_48_11_ PR2_Zapiskie_ze_współczesności.mp3 Maciej Wojtyszko o osobowości Zbigniewa Herberta (Zapiski ze współczesności/Dwójka)
15:17 2021_07_29 12_45_12_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Andrzej Franaszek o odbiorze twórczości Zbigniewa Herberta (Zapiski ze współczesności/Dwójka)
12:36 2021_07_30 12_47_19_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Literaturoznawcza refleksja prof. Wojciecha Kaliszewskiego nad Zbigniewem Herbertem (Zapiski ze współczesności/Dwójka)
***
Zbigniew Herbert urodził się we Lwowie 29 października 1924 roku. Tam też spędził dzieciństwo i wczesną młodość. W 1944 roku, w obawie przed Sowietami, dwudziestoletni Herbert wraz z rodziną opuścił miasto. Jednak Lwów pozostał w pamięci poety na całe życie. Będzie tu wracał, aby nie wrócić nigdy. Będzie wspominał swoich najbliższych. Będzie niósł miasto w sobie po drogach wygnania.
- Lwów żyje w wierszach poety od pierwszego do ostatniego tomiku wierszy, a jego nadzwyczajny status polega na tym, że jest jedynym miastem na świecie, które obywa się bez nazwy... - stwierdził filolog i filozof Józef Ruszar.
ZOBACZ SERWIS SPECJALNY >>>>
To wyjątkowy portret poety, na który składają się przede wszystkim starannie dobrane z archiwów Polskiego Radia i Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa nagrania z udziałem Zbigniewa Herberta: wiersze w jego wykonaniu, najważniejsze radiowe wywiady, w których opowiada o swojej twórczości, podróżach, o sprawach dla niego fundamentalnych, ale też przywołuje wspomnienia osobiste - wszystko to można znaleźć na stronie Herbert.polskieradio.pl.
***
Tytuł audycji: Zapiski ze współczesności
Data emisji: 26-30.07.2021
Godzina emisji: 12.45
