Czy rośliny mówią, a jeśli tak, to jakim językiem?

Ostatnia aktualizacja: 26.10.2024 14:00
Nie wiemy, czy Wisława Szymborska chciałaby rozmawiać ze sztuczną inteligencją, wiemy jednak, że tęskniła za rozmowami z roślinami. Język, którym rośliny porozumiewają się ze sobą i zwierzętami, jest coraz lepiej rozpoznawany przez naukowców, ale i my pewne sygnały możemy odbierać i identyfikować.
Język, którym rośliny porozumiewają się ze sobą i zwierzętami jest coraz lepiej rozpoznawany przez naukowców.
Język, którym rośliny porozumiewają się ze sobą i zwierzętami jest coraz lepiej rozpoznawany przez naukowców.Foto: Shutterstock/AlexanderLipko

Czy rośliny, które często traktujemy jak "zielone tło", mogą być dla nas równie interesujące, jak ptaki i ssaki? Zapraszamy na spotkanie z prof. Marcinem Zychem - botanikiem, ekologiem, dyrektorem Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego.


Posłuchaj
28:45 _PR2 (mp3) 2024_10_26-12-29-56.mp3 Prof. Marcin Zych o tym, czy możliwa jest rozmowa z roślinami (Zielona Dwójka)

Rośliny na podsłuchu

Po raz pierwszy hipoteza o tym, że rośliny mają swój język, pojawiła się na uniwersytecie w Tel Awiwie pod koniec 2023 roku. Niedawno potwierdzili ją naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i Katedry Ogrodnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Badacze przeprowadzili eksperyment, który potwierdził, że - między innymi - pomidory, zboże i winorośl emitują dźwięki, zwłaszcza kiedy znajdują się w sytuacji stresowej.

- Problemem, który dla nas istnieje w postrzeganiu roślin jest myśl, że są to organizmy, które w ogóle się nie kontaktują. One są osiadłe, nieruchome i niektórzy zastanawiają się, czy one faktycznie żyją - mówił prof. Marcin Zych z Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego. - Mówiąc szczerze, one mają bardzo ciekawe życie, zwłaszcza z punktu widzenia tego, w jaki sposób rozwiązują swoje problemy z istnieniem, rozmnażaniem i obroną przed wrogami. One tutaj operują językiem i my ten język powoli zaczynamy poznawać.

Czytaj też:

"Chemiczny" język roślin

Według badań naukowców, rośliny nie tylko emitują niesłyszalne dla ludzkiego ucha odgłosy, ale również wydzielają oryginalne zapachy, które informują o zagrożeniu lub mają np. zachęcić zapylaczy do odwiedzin.

- To jest język w dużej mierze oparty na sygnałach chemicznych. To kolejny powód, dla którego tak słabo nam idzie uczenie się tego języka, ponieważ człowiek jest przede wszystkim wzrokowcem i z wyczuwaniem różnych związków chemicznych jest u nas dość słabo. W przypadku roślin mamy wyraźną dominację takiej komunikacji chemicznej - podkreślił botanik.

Rośliny - sprawni manipulatorzy

Dla roślin komunikacja z różnymi organizmami, zarówno roślinami, jak i zwierzętami, jest bardzo istotna. Organizmy te muszą bowiem współpracować, np. ze zwierzętami, żeby przetrwać.

- Istotnym elementem życia roślin jest produkcja nasion i rozsiewanie, czyli rozmnażanie. I zarówno na etapie zapylania kwiatów, jak i rozsiewania nasion czy owoców, zwierzęta pełnią kluczową rolę. Prawie 90% wszystkich roślin kwiatowych wymaga udziału zapylaczy zwierząt, a te zapylacze muszą wiedzieć, że mają przylecieć do kwiatów. Żeby odnieść sukces reprodukcyjny, roślina musi w odpowiedni sposób komunikować się z tymi zwierzętami, często wręcz manipulować ich zachowaniem, żeby osiągnąć to, o co jej chodzi - mówił prof. Marcin Zych.

***

Tytuł audycji: Zielona Dwójka

Prowadziła: Aleksandra Łapkiewicz

Gość: prof. Marcin Zych (botanik, ekolog, dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu) Warszawskiego

Data emisji: 26.10.2024

Godz. emisji: 12.30

am/dz/wmkor

Czytaj także

Profesor botaniki: Bolesław Leśmian czuł przyrodę, ale jego wiedza była powierzchowna

Ostatnia aktualizacja: 19.10.2024 14:37
- Zabrałem się kiedyś za pisanie rozprawki o Leśmianie, o przyrodzie w jego wierszach. Nigdy tego nie opublikowałem. Nie lubię być złośliwy, a poza tym nie o to chodzi. On nie musiał wiedzieć. To, co przekazał w poemacie "Łąka", absolutnie wystarczy, żeby tę przyrodę poczuć i się nią zachwycić - mówił w Dwójce prof. Wiesław Fałtynowicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Edukacja przez zabawę. Czy wróble mogą być bohaterami komiksu?

Ostatnia aktualizacja: 24.10.2024 12:20
Jak połączyć dobrą zabawę z edukacją przyrodniczą? Odpowiedzią jest… komiks. "Detektyw Wróbel i tajemniczy przybysze" - taki tytuł nosi trzecia część komiksowej serii autorstwa Adama Wajraka i Tomasza Samojlika. Jej akcja, okraszona kryminalną tajemnicą, dzieje się w mieście, a głównymi bohaterami są ptaki, m.in. wróble, sikorki i gołębie.
rozwiń zwiń