Każdy z nas zna historię wygnania Adama i Ewy z Rajskiego ogrodu. Wiemy, że Bóg osadził pierwszych ludzi w Edenie i pozwolił im korzystać z jego dobrodziejstw z jednym wyjątkiem - nie mogli spożywać owoców z Drzewa poznania dobra i zła. Adam i Ewa złamali tę zasadę, za co zostali ukarani.
W Księdze Rodzaju, w której opisane jest kuszenie Ewy przez węża, nie jest jednak sprecyzowane, jaki konkretnie owoc zjedli pierwsi ludzie: "Niewiasta spostrzegła, że drzewo to ma owoce dobre do jedzenia, że jest ono rozkoszą dla oczu i że owoce tego drzewa nadają się do zdobycia wiedzy. Zerwała zatem z niego owoc, skosztowała i dała swemu mężowi, który był z nią: a on zjadł. A wtedy otworzyły się im obojgu oczy".
Jak podkreślił gość audycji "Po drugiej stronie lustra" prof. Arkadiusz Nowak, dyrektor Ogrodu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk w Powsinie, znawca roślin, botanik, fitosocjolog, w Księdze Rodzaju opisane jest ogólne bogactwo Raju, ale nie ma wymienionych konkretnych gatunków.
40:51 2025_01_07 PR1_00_14_25_Po_drugiej_stronie_lustra.mp3 To nie mogło być jabłko. Czym był zakazany owoc z ogrodu Eden? (Po drugiej stronie lustra/Jedynka)
Albrecht Dürer - Adam i Ewa, 1507 i Lucas Cranach starszy - Adam i Ewa, 1528
Skąd się wzięło jabłko? Jeśli nie jabłko, to co?
Jabłko "weszło" do historii Adama i Ewy prawdopodobnie w średniowieczu. Zamiast łacińskiego fructus-owoc, użyto w tłumaczeniu Biblii słowa malus, czyli jabłoń. - Termin malus w łacinie ma negatywne konotacje. Być może ten malus skojarzył się z diabłem, czymś złym - powiedział rozmówca Katarzyny Kobyleckiej.
Prof. Nowak zauważył, że prace dotyczące ogrodu edeńskiego, przyrodniczych ekosystemów, które funkcjonują w obszarze tzw. irano-turańskim, mówią o tym, że w narrację o Edenie wkradł się błąd. Zwracają one uwagę na to, że na tym terenie nie ma jabłoni, fig też raczej nie. Są gaje pistacjowe, ale pistacje mają za małe owoce.
Czym był więc zakazany owoc z ogrodu Eden? Wiele wskazuje na to, że był to... granat. - Owoc granatu jest jaskrawy, wyrazisty, czerwony. Jest duży. Kłuje w oczy - wymienił gość radiowej Jedynki.
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji, w której dyrektor Ogrodu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk w Powsinie opowiedział o tym, jak się kształtowały jego zainteresowania związane ze światem roślin, a także zdradził, czy w Powsinie powstanie namiastka Raju.
Tycjan - Adam i Ewa, ok. 1550 i Hans Memling - Adam i Ewa, 1485–1490
Czytaj także:
***
Gość: prof. Arkadiusz Nowak, dyrektor Ogrodu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk w Powsinie, znawca roślin, botanik, fitosocjolog