Peter Hujar i David Wojnarowicz. Queer, rewolucja i Nowy Jork

- Peter Hujar pochodził z bardzo przemocowego domu. Z kolei ojciec Davida Wojnarowicza był polskim marynarzem, który specjalnie nie zajmował się swoją rodziną. Wojnarowicz wyniósł więc z domu młodzieńczą traumę i poczucie odtrącenia czy po prostu zaniedbania. Myślę, że Hujar mu to w pewnym sensie wynagrodził - mówiła w Dwójce prof. Joanna Krakowska, autorka książki "Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi".

Wystawa prac Petera Hujara w Paryżu.

Foto: PAP/EPA

Na tegorocznym Festiwalu Sundance - jednej z najważniejszych imprez kina niezależnego na świecie - odbyła się premiera filmu fabularnego "Peter Hujar’s Day" w reżyserii Iry Sachsa, którego bohaterem jest nowojorski fotograf ukraińskiego pochodzenia - Peter Hujar.

Posłuchaj

37:10 Dwójka sztuka mniej obca 30.01.2025.mp3 Peter Hujar i David Wojnarowicz. Queer, rewolucja i Nowy Jork (Sztuka mniej obca/Dwójka) 

Sławny dopiero po śmierci

Z kolei 30 stycznia w galerii Raven Row w Londynie otwiera się ekspozycja "Peter Hujar - Eyes Open in the Dark" - przekrojowa wystawa twórczości artysty, który w ostatnim czasie zyskuje zasłużoną pośmiertną sławę, o czym świadczy chociażby świetnie przyjęta przez krytykę wystawa "Portraits in Life and Death" w ramach zeszłorocznego Biennale w Wenecji.

Czytaj także:

• Barbara Kruger - jej sztuka mówi o tym, jacy jesteśmy dla siebie nawzajem
• Aukcja "Refugees Welcome". Wystawa w MSN zakończona charytatywną licytacją

Peter Hujar był legendą alternatywnej sceny artystycznej dolnego Manhattanu lat 70. i 80., którą uwiecznił na portretach i zdjęciach dokumentalnych zza kulis queerowych teatrów. W historii sztuki odegrał ważną rolę także z innego powodu - dzięki brzemiennej w skutki przyjaźni z artystą i pisarzem Davidem Wojnarowiczem.

Cenny nabytek Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie

Tę dwójkę połączyły przyjaźń, współpraca artystyczna i wirus, który zabił obu w szczytowej fazie epidemii AIDS w Nowym Jorku. To Hujar namówił Wojnarowicza, żeby został artystą wizualnym. Śmierć Hujara stała się tematem wielu jego późnych prac, które dziś uważane są za ikoniczne obrazy tamtego tragicznego okresu.

W ostatnim czasie pierwsza praca Davida Wojnarowicza trafiła do polskiej kolekcji - kolaż pod tytułem "Nieco z mentalności blaszanego bębenka" z 1984 roku w lutym zobaczymy na pierwszej wystawie kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie pt. "Wystawa niestała. 4 × kolekcja". Na obrazie, jak na wielu pracach tego artysty, znalazł się też wizerunek Petera Hujara.

O niezwykłej relacji tych dwóch artystów porozmawiamy w audycji z prof. Joanną Krakowską - teatrolożką, eseistką, autorką nagrodzonej Nagrodą Literacką Gdynia i nominowanej do nagrody Nike książki "Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi" (2021) o nowojorskiej scenie queerowego performansu od lat 60. do 90., wśród której bohaterów znaleźli się również Peter Hujar i David Wojnarowicz.

***

Tytuł audycji: Sztuka mniej obca

Prowadziła: Zofia Płoska-Czartoryska

Gość: prof. Joanna Krakowska (teatrolożka, eseistka, autorka książki "Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi")

Data emisji: 30.01.2025

Godz. emisji: 13.05

pg/kor/am