Stefan Żeromski. Jaki wpływ miał na niego Joseph Conrad?

W audycji z cyklu "Ojczyzna duszy. Rok Stefana Żeromskiego" spotkaliśmy się z profesorem Karolem Samselem, by rozmawiać o wzajemnym oddziaływaniu pomiędzy dwoma wielkimi pisarzami początku XX wieku.

Stefan Żeromski w Zakopanem przed willą Władysławka

Foto: Polona.pl

Mowa o Stefanie Żeromskim, urodzonym w 1864 roku, a zmarłym w 1925 i Josephie Conradzie, urodzonym w 1857 roku, zmarłym w 1924 – ci prawie rówieśnicy spotkali się w 1914 roku w Zakopanem.

Posłuchaj

29:58 2025_03_26 22_30-_14_PR2_Nocna_strefa.mp3 Stefan Żeromski. Jaki wpływ miał na niego Joseph Conrad? (Nocna Strefa/ Dwójka)

 

Spotkania w Zakopanem 

Conrad odwiedzał wtedy, na zaproszenie swojego przyjaciela, pisarza i polityka, Józefa Hieronima Retingera, Kraków. A w związku z wybuchem I wojny światowej, dla bezpieczeństwa swojego i swojej rodziny, wyjechał do Zakopanego, gdzie w willi Konstantynówka odbył kilka spotkań ze Stefanem Żeromskim.

Czytaj także:

• "Żeromskiego wiatr od morza" - Studio Reportażu przedstawia
• "Kto mieszka w dworku?", czyli dzieciństwo Stefana Żeromskiego

Rozmowy o wielkim znaczeniu dla literatury

W opinii historyków literatury spotkania te miały ogromne znaczenie dla obu pisarzy. Rok później, w 1915 roku Stefan Żeromski wygłosił odczyt "Literatura a życie polskie", w którym mówił o "dwóch rodzajach twórczości – europejskim i polskim". Literatura europejska, do której w domyśle zalicza się tu pisarstwo Conrada, "jest wolna, piękna i czysta. Jest domeną ducha ludzkiego. […] Literatura polska – przeciwnie. Jest zniewolona klauzulą obowiązków i spętana społeczną pańszczyzną" – jak zanotował w szkicu "Przedwiośnie czy potop?" prof. Andrzej Mencwel, który był jednym z pierwszych badaczy związków Żeromskiego i Conrada.

***

Tytuł audycji: "Ojczyzna duszy – Rok Stefana Żeromskiego" w paśmie Rozmowy po zmroku

Prowadzenie: Małgorzata Szymankiewicz

Gość: dr hab. prof. UJ Karol Samsel

Data emisji: 26.03.2025

Godz. emisji: 22.30

am/zch