Elisabeth Asbrink znalazła klucz do szwedzkiej samoświadomości

Ostatnia aktualizacja: 25.05.2014 20:00
– Czytelnicy mojej książki pisali do mnie: "nie poznaję kraju, który opisujesz, nie wiedziałem, że to tak wyglądało" – mówiła w Dwójce laureatka nagrody Kapuścińskiego, która w książce "W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa" przypomina o szwedzkim faszyzmie.
Audio
  • Rozmowa z finalistami i jurorami nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego (Przestrzenie kultury/Dwójka)
Typowa dla Szwecji czerwona chata
Typowa dla Szwecji czerwona chataFoto: Väsk/Wikimedia/CC

– Myślę, że reportaże, które zadają sobie pytanie "dlaczego?", które próbują coś wyjaśnić, są nie do napisania bez użycia form literackich – powiedział w "Przestrzeniach kultury" Maciej Zaremba-Bielawski, przewodniczący jury nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. – Reporter musi bowiem w taki czy inny sposób przyznać się do tego, że to wszystko jest jakoś przetworzone przez jego mózg, oczy i osobiste doświadczenia. Ten fakt ukazuje się tylko dzięki literaturze – dodał.

Jean Hatzfeld, autor książki "Strategia antylop" i pierwszy laureat nagrody Kapuścińskiego, podkreślał, że tego, co się zdarzyło w Rwandzie, nie mógłby opisać tylko i wyłącznie dziennikarz. Musiał towarzyszyć mu pisarz. – To się odnosi do wszystkich tematów, które mają wymiar metafizyczny, pytają: "kim jest człowiek?". Mam wrażenie, że cała piątka finalistów w tej edycji jest na tak wysokim poziomie. Stawiają sobie bardzo trudne pytania – ocenił Maciej Zaremba-Bielawski.

23 maja nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego przyznano szwedzkiej dziennikarce Elisabeth Asbrink za książkę "W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa". To historia Ottona Ullmanna, czternastolatka, który w lutym 1939 r. wraz z setką innych dzieci przybywa do Szwecji. Jego rodzice pozostają w Wiedniu, coraz bardziej rozpaczliwie próbując się stamtąd wydostać. Elisabeth Asbrink opisuje dość niepojętą przyjaźń Ottona i rok młodszego Ingvara Kamprada, przyszłego twórcy Ikei, który w tamtym czasie ochoczo uczestniczył w wiecach nazistowskich i prenumerował faszystowską prasę.

Wojciech Orliński napisał, że "książka wzbudziła skandal jeszcze przed premierą. Szwedzi lubią zmitologizowaną wersję swojej historii. Drażniło ich, że ktoś wywleka na światło dzienne zapomniane sprawy związane z Holokaustem i antysemityzmem". O członkostwie Kamprada w partii faszystowskiej wiedziano już od lat 90., Elisabeth Asbrink ujawniła jednak, że był on ponadto członkiem partii nazistowskiej - SSS. – Co więcej, okazało się, że szwedzka służba bezpieczeństwa miała Kamprada w swoich rejestrach z dopiskiem "nazista" – opowiadała Elisabeth Asbrink. – Agenci otwierali jego listy, w których przechwalał się, że będzie rekrutował nowych członków partii nazistowskiej. I że poświęci temu całą swoją energię – dodała.

W audycji z cyklu "" Katarzyna Nowak rozmawiała także z jurorkami nagrody Kapuścińskiego - Olgą Stanisławską i Elżbietą Sawicką. Ponadto słuchaliśmy wypowiedzi finalistów wyróżnienia: Marka Dannera, Wojciecha Jagielskiego i Filipa Springera.

mc/mp

Czytaj także

10 wspaniałych - książki nominowane do Nagrody im. R. Kapuścińskiego

Ostatnia aktualizacja: 12.03.2014 19:00
Gościem "Wybieram Dwójkę" była Iwona Smolka - jurorka Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego przyznawanej za reportaż literacki, z którą rozmawialiśmy o dziesięciu książkach nominowanych do tej nagrody.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Już tylko pięć książek z szansami na Nagrodę Kapuścińskiego

Ostatnia aktualizacja: 10.04.2014 18:25
Ścisłe grono finalistów w audycji "Wybieram Dwójkę" przedstawiła Elżbieta Sawicka - jurorka Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki.
rozwiń zwiń