Wieloryb w operze. Knapik i Wysocka rozbierają "Moby Dicka"

- Gdy Paweł Jędrzejko zaproponował mi napisanie opery o "Moby Dicku", wyśmiałem go. O wielorybach oper się nie pisze - mówił w Dwójce Eugeniusz Knapik. Na szczęście kompozytor zmienił zdanie.

Ilustracja I. W. Tabera ukazująca finałową pogoń za "Moby Dickiem"

Foto: Wikipedia/domena publiczna/Moby Dick - edition: Charles Scribner's Sons, New York

25 czerwca w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie odbędzie się prapremiera opery-misterium w czterech aktach: "Moby Dick" Eugeniusza Knapika z librettem Krzysztofa Koehlera według słynnej powieści Hermana Melville’a.

Eugeniusz Knapik w audycji "Przed premierą" wspominał, że do podsuniętego mu w latach 90. pomysłu napisania opery inspirowanej "Moby Dickiem" dojrzewał kilka lat. Dopiero dokładna lektura powieści uzmysłowiła mu, że to nie jest tylko historia o mściwym wielorybniku. - Spostrzegłem, że tam są ukryte wątki, tematy i płaszczyzny, których w filmie nie było. One wychodzą jak się intensywnie i głęboko czyta. Wówczas okazuje się, że to wielopiętrowa struktura, a niektóre z tych pięter wspaniale nadają się do opracowania muzycznego. Ja zagospodarowałem niektóre z nich - opowiadał kompozytor.

Wyreżyserowania opery podjęła się Barbara Wysocka, laureatka Paszportu "Polityki" za inscenizację opery "Zagłada domu Usherów" Glassa. W rozmowie z Barbarą Schabowską opowiadała, że do pracy przy "Moby Dicku" skłoniło ją piękno muzyki Knapika, ale też ranga tekstu Melville'a. - Najbardziej zainteresowała mnie struktura tej powieści. Ona składa się z wielu warstw: marynistycznej, dokumentalnej, na to nałożona jest warstwa fabularna, a w to wpleciona została warstwa filozoficzna.

Za swoje główne zdanie reżyserka uznała znalezienie obrazów, które będą korespondowały z muzyką Knapika. - Chciałam złożyć to w taki świat, który będzie dla widza ciekawy. To nie będzie tylko rozważanie intelektualne symboliki biblijnej zawartej w prozie Melville'a, ale opowieść o świecie i ludziach.

"Moby Dick" (1851) to legendarna powieść amerykańskiego pisarza Hermanna Melville’a o losach Izmaela, który doświadczony w rejsach na statkach handlowych postanawia wyruszyć na inną wyprawę. Jej dowódcą jest tajemniczy kapitan Ahab, którego jedynym celem jest zemsta na legendarnym białym wielorybie.

Więcej na temat opery - w nagraniu audycji z cyklu "Przed premierą".

Audycję przygotowała Barbara Schabowska.

bch/jp