MKiDN chce wprowadzenia pozwoleń na przywóz do Polski zabytków i dóbr kultury

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego chce wprowadzenia pozwoleń na przywóz do Polski zabytków i dóbr kultury. Powodem zgłoszenia nowelizacji ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami jest brak przepisów w polskim prawie służących pełnemu stosowaniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie wprowadzania i przywozu dóbr kultury.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego chce wprowadzenia pozwoleń na przywóz do Polski zabytków i dóbr kultury.

Foto: Shutterstock

Przyjęcie projektu nowelizacji ustawy umożliwi wprowadzenie procedur przywozu dóbr kultury spoza obszaru Unii Europejskiej, zgodnie z wymogami obowiązującymi po uruchomieniu centralnego systemu elektronicznego zgłaszania wniosków i oświadczeń wymaganych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE.

Wprowadzenie przepisów umożliwiających prowadzenie postępowań w sprawie przywozu dóbr kultury

"W obecnym stanie prawnym nie wszystkie przepisy rozporządzeń unijnych, nakładające obowiązki na osoby przywożące do Polski lub wywożące z kraju dobra kultury, mogą być stosowane, a przede wszystkim brak jest przepisów sankcjonujących stosowanie tych przepisów" - napisano w uzasadnieniu projektu nowelizacji. "Celem nowelizacji jest wprowadzenie do ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami przepisów umożliwiających prowadzenie postępowań w sprawach przywozu dóbr kultury zgodnie z procedurami unijnymi oraz określenie nowych czynów karalnych, wynikających ze stosowania przepisów unijnych w zakresie ochrony dóbr kultury" - wyszczególnia ministerstwo. 

Czytaj także:

• MKiDN ogłasza konkurs na stanowisko dyrektora Muzeum Techniki w Warszawie
• Obok ofiar znaleziono przedmioty. Przełom w ekshumacjach w Puźnikach
• Polska ratuje ukraińskie zabytki - zapewnia ministra kultury w Brukseli

Rozpoczęcie stosowania procedur przywozowych zgodnie z procedurami unijnymi

W polskim prawie nie ustanowiono dotychczas obowiązku uzyskiwania pozwolenia na przywóz zabytków i dóbr kultury z zagranicy. Nie wydawano również podobnych dokumentów. Przywóz zabytków z zagranicy do Polski był możliwy pod warunkiem jego legalnego wywozu z kraju pochodzenia.

"Rozpoczęcie stosowania procedur przywozowych określonych w rozporządzeniu 2019/880, związane jest z obowiązkiem wprowadzenia na poziomie krajowym sankcji za łamanie przepisów dotyczących uzyskiwania pozwoleń i składania oświadczeń. (...) Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o przepisach dotyczących sankcji za naruszenia, związane z uzyskiwaniem pozwolenia i składaniem oświadczeń. Dla uwzględnienia tych wymogów proponuje się dodanie nowych przepisów karnych" - napisano w uzasadnieniu.

Ministerstwo dodaje, że brak sankcji za naruszenie zakazów przywozu zabytków i dóbr kultury może ułatwiać przemyt takich przedmiotów oraz pozyskiwanie środków na działalność związaną z terroryzmem czy finansowanie innych nielegalnych działań.

Wymogi procesu legislacyjnego i brak konsultacji społecznych w sprawie nowelizacji

Podkreślono również, że uwzględniając wymogi procesu legislacyjnego, nie ma możliwości, aby projektowana nowelizacja ustawy weszła w życie 28 czerwca 2025 roku. Zaproponowano, by przesunąć ten termin o 7 dni, co zapewni niezbędne minimum do właściwego jej wdrożenia i dostosowania przepisów krajowych do wymogów rozporządzenia UE.
Ze względu na zakres nowelizacji, nie przewiduje się konsultacji publicznych. Zdaniem MKiDN projekt nie wywoła skutków społeczno-gospodarczych. Odstąpienie od konsultacji publicznych jest także uzasadnione koniecznością zapewnienia właściwego terminu wejścia w życie projektowanych przepisów.

***

PAP/IAR/zch/k