W stronę esencji – Georgij Iwanowicz Gurdżijew

W biografiach można przeczytać, że był pisarzem, choreografem, muzykiem, etnografem, ezoterykiem, mistrzem duchowym, szarlatanem, mędrcem, mistykiem…

 

 Na pewno był „człowiekiem – zagadką”, jak pisze James Moor, autor książki Gurdżijew. Anatomia mitu. To jeden z najważniejszych ezoteryków europejskich XX wieku, który wywarł duży wpływ na Petera Brooka i Jerzego Grotowskiego.

Urodził się w Armenii ok. roku 1870 i tam pobierał pierwsze nauki. Przez wiele lat podróżował po Azji Środkowej, próbując dotrzeć do serca starożytnych tradycji. W latach 20. XX wieku założył we Francji Instytut Harmonijnego Rozwoju Człowieka. Jego celem było zarówno duchowe, jak i fizyczne doskonalenie się. Służyły temu między innymi uprawiane w Instytucie „święte tańce” albo „ruchy”. Gurdżijew uważał, że człowiek powinien równocześnie pracować nad swoim ciałem, emocjami i umysłem, znajdując własną drogę, będącą wypadkową dróg fakira, mnicha i jogina. W praktykach tych pomocna była muzyka, którą Gurdżijew pisał przy pomocy swojego ucznia – kompozytora Thomasa de Hartmanna. Korzystał przy tym z religijnej i świeckiej tradycji muzycznej Kaukazu, Środkowego Wschodu i Azji Centralnej. To swego rodzaju kompilacja rozmaitych melodii zasłyszanych przez Gurdżijewa podczas podróży – prosta, wręcz naiwna (jej twórca był muzykiem-amatorem), ale posiadająca wiele subtelnego uroku. Pierwszym bodaj wybitnym artystą, który zainteresował się nią, był pianista Keith Jarrett (album Sacred Hymns z 1980 roku). Przed kilku laty kilka utwory Gurdżijewa nagrali grecki pianista Vassiliss Tsabropoulos i niemiecka wiolonczelistka Anja Lechner. Na płycie znalazły się również kompozycje Tsabropoulosa, będące kontrapunktem dla hymnów i tańców Gurdzijewa. Z tym właśnie programem artyści przyjechali do Poznania na ubiegłoroczny festiwal Nostalgia. Zapraszam do posłuchania poznańskiego koncertu oraz rozmowy na temat Gurdżijewa z prof. Jerzym Prokopiukiem i Tomaszem Kubikowskim. O muzyce mówić będzie Vassilis Tsabropoulos.

Piotr Matwiejczuk

28.12.2008, 23.05 – 0.55

Jerzy Prokopiuk:

***

Inne propozycje na niedzielę: