Język - dom wariantów

Ostatnia aktualizacja: 22.10.2013 12:55
W "Sezonie na Dwójkę" będziemy rozmawiać o wariantywności języka, czyli o tym, dlaczego norma polszczyzny dopuszcza różne formy elementów językowych.
Język - dom wariantów
Foto: sxc.hu

"Mielić" i "mleć", "obejrzeć" i "oglądnąć", "wybuchła" i "wybuchnęła". "Klusek" i "kluska", "profesorzy" i "profesorowie", "kwadransy" i "kwadranse". Wariantywność języka spędza sen z powiek tym użytkownikom polszczyzny, którzy woleliby nie mieć wyboru i stosować się do bezwzględnych reguł poprawności. Tymczasem możemy odmieniać zarówno "tapczana", jak i "tapczanu", możemy powiedzieć "dwaj przyjaciele szli" albo "dwóch przyjaciół szło".

Wariantywność wiąże się też ze współistnieniem normy starannej i potocznej. Zgodnie z tą pierwszą "jemy kotlet", potocznie zaś "jemy kotleta". W języku starannym mówimy "iść do świetlicy", a potocznie możemy powiedzieć "iść na świetlicę". To samo dotyczy akcentów w takich wyrazach jak "matematyka", "gramatyka", "siedzieliśmy", "robiliśmy". W języku starannym powinniśmy akcentować na trzecią sylabę od końca. W języku potocznym dopuszczalny jest akcent na drugiej sylabie.

Skąd biorą się warianty w języku i jak owa "klęska urodzaju" jest związana z normą językową? O tym w Dwójce będą rozmawiać językoznawcy: Agata Hącia i prof. Jerzy Podracki.

Na audycję zaprasza Małgorzata Tułowiecka.

22 października (wtorek), godz. 18.00

Zobacz więcej na temat: język polski
Czytaj także

Ile to kłopotów!

Ostatnia aktualizacja: 27.08.2013 09:30
Liczebniki mają trudną odmianę i ściśle określone zastosowanie. Poprawne ich stosowanie jest dowodem wysokiej świadomości i kultury językowej. O naszych problemach z liczebnikami rozmawialiśmy w "Sezonie na Dwójkę”.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jak wymawiać polskie słowa

Ostatnia aktualizacja: 24.09.2013 20:00
- Po ortografii to właśnie wymowa sprawia Polakom najwięcej problemów - mówił w Dwójce prof. Andrzej Markowski. Przed IX Forum Kultury Słowa o polszczyźnie mówionej rozmawialiśmy także z prof. Jerzym Podrackim.
rozwiń zwiń