11 sierpnia w festiwalowym programie pojawiło się spotkanie zatytułowane "Fenomen poezji ukraińskiej: Stus, Żadan i inni". W obecnych warunkach twórczość poetycka jest dla Ukraińców niezwykle istotna, powstaje wiele wierszy o tematyce wojennej i politycznej.
- W Ukrainie poezja zawsze była ważna, to temat rzeka – mówił Marcin Gaczkowski. - Słowo poetyckie działa również dzisiaj, niesie nadzieję. Być może część z tej twórczości nie przetrwa próby czasu, być może nie będą to rzeczy, które będziemy drukować, tłumaczyć na inne języki, ale ma to naprawdę wielkie znaczenie - przekonywał.
Ostatni więzień polityczny
Głównymi bohaterami spotkania byli dwaj ukraińscy poeci - nieżyjący już Wasyl Stus i współczesny autor Serhij Żadan.
- Jestem człowiekiem i badaczem literatury przekornym, czytając o Stusie, zastanawiałem się, czy z tego postumentu, na którym on stoi, można wyciągnąć jakiś kamyk, znaleźć słabe punkty. Ale jest to taka postać, którą trudno zrzucić z piedestału - przekonywał Marcin Gaczkowski.
Jak stwierdził, jedyne, co mógłby mu zarzucić, to to, że w pewnym momencie powinien zaprzestać walki, chronić siebie i zająć się rodziną.
- Mówimy o poecie, który umarł w łagrze w 1985 roku jako ostatni ukraiński więzień polityczny. W tym czasie Związkiem Radzieckim rządził już Gorbaczow, była pierestrojka, wiał już wiatr odnowy. Przy nieco bardziej sprzyjających okolicznościach mógłbym dzisiaj ze Stusem porozmawiać - powiedział Marcin Gaczkowski.
Żadan, poeta symbol
Dziś na piedestale staje także współczesny prozaik i poeta Serhij Żadan. - Jeżeli dzisiaj umieszczamy na pomniku również jego, myślę, że taka jest nasza potrzeba. Rzeczywiście, dziś, w warunkach wojny, figura poety, który przeciwstawia się złu, jest bardzo ważna, jest nam potrzebna - mówił literaturoznawca.
Program 2 Polskiego Radia jest patronem medialnym festiwalu Stolica Języka Polskiego. Roztoczańska impreza potrwa jeszcze do soboty 13 sierpnia.
06:23 Poranek Dwójki Szczebrzeszyn 12 sierpień 2022 08_06_29.mp3 Relacja z Festiwalu Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie (Poranek Dwójki)
***
Rozmawiała: Małgorzata Szymankiewicz
Gość: Marcin Gaczkowski (literaturoznawca, tłumacz literatury ukraińskiej)
Data emisji: 12.08.2022
Godzina emisji: 8.10
Materiał wyemitowano w audycji "Poranek Dwójki".
mg
