Maciej Wojtyszko: Aleksander Fredro to więcej niż beztroski humor

Ostatnia aktualizacja: 02.01.2023 22:00
- Fredro, jak wszyscy dowcipni ludzie, jest zbudowany nie tylko z samego śmiechu, zgrywy, zabawy. On jest zbudowany z pewnych głębokości - mówił Maciej Wojtyszko, reżyser i pisarz, w pierwszej odsłonie nowego Dwójkowego cyklu poświęconego Aleksandrowi hrabiemu Fredrze.
Aleksander Fredro
Aleksander FredroFoto: Polona.pl/domena publiczna

Wciąż nas śmieszy

Rok 2023 został ustanowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Aleksandra Fredry. W czerwcu przypada 230. rocznica urodzin tego polskiego komediopisarza, którego dramaty są z powodzeniem grane w teatrach już od dwustu lat. Z drugiej strony jest to twórca kojarzony z lekką rozrywką, zaszufladkowany jako niepoważny komediopisarz.

Życie to nie komedia

Zupełnie inaczej widzi to Maciej Wojtyszko znawca twórczości i biografii Aleksandra hrabiego Fredry, autor libretta do musicalu "Nie uchodzi, nie uchodzi… czyli Damy i huzary": - Fredro nie jest wyłącznie człowiekiem robiącym żarty. Oczywiście, są takie jego sztuki, które są nastawione na bardzo oczywistą zabawę. Natomiast nie potrafiłbym chyba pokazać w tych największych utworach Fredry radosnego śmiechu, który jest do tego beztroski. On widzi świat raczej dosyć gorzko - przekonywał gość Dwójki.

Dodał on, że Aleksander Fredro mógł cierpieć na depresję. - Jest nawet książka Jarosława Marka Rymkiewicza "Aleksander Fredro jest w złym humorze". Depresje i smutki satyryków prawdopodobnie są też związane z tym, że widzą świat dosyć głęboko. Albo on ich przeraża i doprowadza do rozpaczy, albo śmieszy. I tak zdecydowanie jest w przypadku Fredry - stwierdził Maciej Wojtyszko.


Posłuchaj
29:16 2023_01_02 21_30_18_PR2_Rozmowy_po_zmroku.mp3 2023 Rokiem Aleksandra Fredry. Rozmowa z Maciejem Wojtyszką (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

Aleksander Fredro urodził się w 1793 roku w Surochowie niedaleko Jarosławia w bogatej rodzinie szlacheckiej. Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876. Był autorem komedii obyczajowych z życia szlachty, głównie prowincjonalnej. Pisywał również wiersze, poematy, aforyzmy. Debiutował w 1817, jednak nie wpisał się nurt romantyzmu.

W swych komediach Fredro wykazał się mistrzostwem w charakterystyce bohaterów, kształtowaniu akcji i giętkości języka. Do utworów wprowadzał akcenty humorystyczne i elementy komiki ludowego teatru, ówcześnie właściwe tylko farsie. Utwory Fredry weszły na stałe do kanonu polskiej literatury i teatru. Najbardziej znane komedie to m.in. "Mąż i żona", "Pan Jowialski", "Śluby panieńskie", "Zemsta". Jego bajki, jak np. "Małpa w kąpieli", "Zupa na gwoździu" czy "Paweł i Gaweł", to ponadczasowe arcydzieła literatury dziecięcej. 

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadziła: Małgorzata Szymankiewicz

Gość: Maciej Wojtyszko (reżyser i pisarz)

Data emisji: 2.01.2023

Godzina emisji: 21.30

mo/pg

Czytaj także

Aleksander Fredro. "Celem było pokazanie wad naszego charakteru narodowego"

Ostatnia aktualizacja: 20.06.2024 05:50
- Rozbawianie ludzi było u niego niczym kostium. Celem było pokazanie wad: zarówno pojedynczych ludzi, jak i całego społeczeństwa - przypominała o funkcji fredrowskiego komizmu prof. Barbara Naganowska. Dzisiaj mija 231. rocznica urodzin Aleksandra Fredry
rozwiń zwiń
Czytaj także

Klasyka polskiej komedii na kanale "Radiobook": dźwiękowa interpretacja "Zemsty" Aleksandra Fredry

Ostatnia aktualizacja: 14.12.2020 09:00
"Radiobook" to projekt Polskiego Radia, który ma na celu prezentację najwybitniejszych dzieł literackich w wersji audiobooków dostępnych online. W każdy poniedziałek publikowane są nowe tytuły. W rozpoczynającym się tygodniu jest to "Zemsta" Aleksandra Fredry w wykonaniu Jana Świderskiego.
rozwiń zwiń