Parę kroków w słońcu. Rzecz o Marku Hłasce

Ostatnia aktualizacja: 13.01.2023 23:30
"Czysty, dobry, bez gniewu" - te słowa w wersji niemieckojęzycznej widnieją na krzyżu umieszczonym na grobie Marka Hłaski w Wiesbaden - grobie symbolicznym, gdyż prochy pisarza w 1975 roku przeniesiono do jego rodzinnej Warszawy i pochowano na Cmentarzu Powązkowskim. A urodził się Marek Hłasko dokładnie 89 lat temu - 14 stycznia 1934 roku.
Marek Hłasko
Marek HłaskoFoto: Polona

Gdy miał dwa lata i podczas chrztu ksiądz zadał małemu chłopcu pytanie: "czy wyrzeka się złego ducha?", ten zdecydowanie powiedział "nie" i kilka razy to swoje "nie" powtarzał. Wiele lat później, już jako dorosły i uznany pisarz, stwierdził w "Pięknych dwudziestoletnich", że najważniejszym słowem w życiu każdego człowieka jest właśnie "nie".

Jaki był Marek Hłasko jako człowiek i pisarz, na czym polega siła jego literatury, o tym w audycji dokumentalnej opowiedzieli jego krewni - matka Maria Hłasko i kuzyn Andrzej Czyżewski, przyjaciele - Kira Gałczyńska i Henryk Bereza, oraz wnikliwy czytelnik książek pisarza Michał Komar.

Oprócz nagrań zaczerpniętych z radiowego archiwum przypomnieliśmy także głos samego Marka Hłaski. Jego wypowiedzi pochodzą z dwóch wywiadów, które w roku 1958 przeprowadziła z autorem "Cmentarzy" Barbara Czekałowa.

***

Pisarz i scenarzysta filmowy, którego życie zakończyło się zbyt wcześnie. Żył zaledwie 35 lat. Dla swoich ówczesnych czytelników był idolem, symbolem nonkonformizmu, walki ze sztuką przeżartą przez socrealizm.

Urodził się 14 stycznia 1934 roku w Warszawie. Kiedy miał 5 lat zmarł mu ojciec. Wychowywała go matka. Dzieciństwo Hłaski przypadło na okres wojny. Po Powstaniu Warszawskim przenieśli się z matką do Częstochowy. Potem mieszkali w Hajdukach (dziś Chorzów), Białymstoku i we Wrocławiu.   

Buntowniczy charakter Marka Hłaski dał o sobie znać już w okresie szkolnym. Z wielkim trudem przychodziło mu podporządkowanie się regułom panującym w szkole i ostatecznie został z niej wyrzucony.

Marek Hłasko - zobacz serwis specjalny>>>

Równie często jak szkoły zmieniał pracę. W wieku 16 lat Hłasko został kierowcą ciężarówki, a na przełomie 1950 i 1951 roku pracował w bazie transportowej w Bystrzycy Kłodzkiej, co zaowocowało później powieścią "Następny do raju". Posady zmieniał wielokrotnie, zawsze na własne życzenie, a swoje doświadczenia i obserwacje opisywał w opowiadaniach.

Posłuchaj
29:08 2023_01_13 23_00_21_Dwojka_Strefa_literatury.mp3 Parę kroków w słońcu. Rzecz o Marku Hłasce (Strefa literatury/Dwójka)

 

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadziły: Dorota Gacek i Elżbieta Łukomska

Data emisji: 13.01.2023

Godzina emisji: 23.00

mo/kor

Czytaj także

"Baza ludzi umarłych" - najlepiej oddała ducha prozy Marka Hłaski

Ostatnia aktualizacja: 10.08.2024 05:35
65 lat temu, 10 sierpnia 1959 roku, odbyła się premiera filmu "Baza ludzi umarłych" w reżyserii Czesława Petelskiego. Marek Hłasko brał udział w pracach nad scenariuszem. Pisarz jednak wycofał swoje nazwisko z napisów końcowych z powodu zmian w treści, z którymi się nie zgadzał.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Marek Hłasko. Co wpływało na jego twórczość?

Ostatnia aktualizacja: 04.07.2021 13:59
Marek Hłasko to jeden z najsłynniejszych polskich pisarzy powojennych. Wydarzenia drugiej wojny światowej i powstania warszawskiego, odcisnęły na nim głębokie piętno. Gdy wyrzucono go ze szkoły, zaczął pracować jako kierowca ciężarówki. Zdobyte w ten sposób doświadczenia, przekuł w jedną ze swoich powieści.
rozwiń zwiń