Stanisława Przybyszewska i Aniela Pająkówna - bohaterki biografii córki i matki

- Mając w planie napisanie biografii Stanisławy Przybyszewskiej odnalazłam nigdy niepublikowane listy Anieli Pająkówny. One bardzo mnie zaciekawiły, chciałam również pokazać tę postać. Właściwie jest to biografia dwóch kobiet, matki i córki, konfrontuję te dwie postawy dorastania do sztuki i własnych wyborów artystycznych - mówiła w Dwójce Anna Kaszuba-Dębska.

Stanisława Przybyszewska i Aniela Pająkówna to bohaterki biografii autorstwa Anny Kaszuby-Dębskiej

Foto: materiały promocyjne

• To było spotkanie z Anną Kaszubą-Dębską i rozmowa o dwóch niezwykłych kobietach - Stachnie Przybyszewskiej i jej matce Anieli Pająkównie.
• Audycję prowadziła Dorota Gacek.

Stanisława Przybyszewska - literatka z konieczności

Mogę być tylko literatem albo niczym. Gdyż poza tym jednym nie nadam się ani na kucharkę, ani na stenotypistkę. Gorszej urzędniczki, czy gospodyni ode mnie nie ma. Kokietowałam z literaturą od siedemnastego roku począwszy; ale do dwudziestego piątego miałam poważne wątpliwości. Teraz mam pewność i postępuję, nie tylko myślę, wedle niej. Tzn. że zastrzegam sobie wyłączne posiadanie swego życia - czyli Wolność przez duże W - za wszelką cenę - pisała Stanisława Przybyszewska w liście do ciotki Heleny Barlińskiej.

Biografia dwóch kobiet - matki i córki

Anna Kaszuba-Dębska opowiadała o swej książce. - Mając w planie napisanie biografii Stanisławy Przybyszewskiej odnalazłam nigdy niepublikowane listy Anieli Pająkówny. One bardzo mnie zaciekawiły, chciałam również pokazać tę postać. Właściwie jest to biografia dwóch kobiet, matki i córki, konfrontuję te dwie postawy dorastania do sztuki i własnych wyborów artystycznych - stwierdziła.

Autorka głośnego dramatu "Sprawa Dantona"

Pisarka, autorka głośnego dramatu "Sprawa Dantona", nieślubna córka malarki Anieli Pająkówny i pisarza Stanisława Przybyszewskiego, jest bohaterką książki biograficznej "Głuchy krzyk" Anny Kaszuby-Dębskiej. Autorka wiele miejsca w swojej opowieści poświęca także matce Stachny - utalentowanej, wykształconej w Paryżu artystce, kobiecie dumnej i niezależnej, która zmaga się ze środowiskowym ostracyzmem po urodzeniu nieślubnego dziecka.

Posłuchaj

23:58 2023_10_20 21_30_32_Dwojka_Strefa_literatury.mp3 Stanisława Przybyszewska i Aniela Pająkówna - bohaterki biografii córki i matki (Strefa literatury/Dwójka)

 

Skomplikowane relacje Przybyszewskiej z ojcem Stanisławem

Z książki dowiadujemy się także o skomplikowanych relacjach Przybyszewskiej z ojcem. Był on barwną postacią środowiska literackiej bohemy, człowiekiem ukrywającym przed żoną Jadwigą związki z córką, która początkowo wielbi go jako pisarza, a potem coraz bardziej czuje dystans i niechęć. Przede wszystkim jednak książka Anny Kaszuby-Dębskiej to portret wierzącej w swoje powołanie pisarki, która - mimo biedy, głodu, zimna oraz uzależnienia od narkotyków - pracuje w Gdańsku nad najwybitniejszym swoim dziełem, znakomitym dramatem o czasach rewolucji francuskiej, pt. "Sprawa Dantona".

Odeszła w osamotnieniu

Przybyszewska sama nazywa siebie "poparzoną duszą" i w ostatnim liście pisze: Gdybym wiedziała, że takie cierpienie jest możliwe - chyba zawahałabym się przyjść na świat. Nie chce niczego, Nikogo (o Panie, o Boże, że też to musi być prawdą!) tylko spokoju. Umiera w osamotnieniu 14 sierpnia 1935 roku, mając 33 lata.

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadziła: Dorota Gacek

Gość: Anna Kaszuba-Dębska (autorka książki "Przybyszewska / Pająkówna. Głuchy krzyk")

Data emisji: 20.10.2023

Godzina emisji: 21.30

mo/kc