Agata Łuksza: gwiazdy teatru z XIX w. były prekursorkami paraspołecznych relacji z fanami

- Trudność badań tego typu polega przede wszystkim na braku materiałów. Praktyki fanowskie, podobnie jak szeroko rozumiana kultura popularna, nie były uważane za godne archiwizowania, w związku z czym te źródła są bardzo ograniczone. Jeśli natomiast uda się już znaleźć w prasie informacje na temat praktyk fanowskich, często mają one charakter krytyczny albo prześmiewczy - mówiła w Dwójce Agata Łuksza, autorka książki "Tort Marcello. Kultury fanowskie w teatrze XIX wieku".

- Helena Modrzejewska była największą polską artystką teatru XIX wieku - mówiła w Dwójce Agata Łuksza, autorka książki "Tort Marcello. Kultury fanowskie w teatrze XIX w."

Foto: PAP/DPA

• Kultury fanowskie to zjawisko znane już od dawna. Bliżej przyjrzała się mu Agata Łuksza z Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.
• Czy fani łączą się w społeczności? Jak gwiazdy formatu Heleny Modrzejewskiej czy Sary Bernhardt budowały swój wizerunek? W jaki sposób na odbiór sztuki wpływała polityka?
• O tym między innymi w audycji "O wszystkim z kulturą" mówiła autorka książki "Tort Marcello. Kultury fanowskie w teatrze XIX wieku".

Agata Łuksza zjawisko teatromanii czy też fascynacji aktorami, postaciami życia teatralnego, śledzi od dłuższego czasu. Wcześniej na rynku wydawniczym pojawiła się książka jej autorstwa pt. "Glamour, kobiecość, widowisko. Aktorka jako obiekt pożądania", zauważona i doceniona choćby nominacją Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych.

Czym były kultury fanowskie w teatrze XIX wieku?

- Nie odkryłam żadnych nowych źródeł. To nie jest tak, że trafiłam do jakiejś zapomnianej piwniczki, gdzie leżał stosik pamiętników fanów z XIX wieku. Czytałam to, co zasadniczo czytają badacze kultury tego okresu, tylko czytałam inaczej - wyznała badaczka, która w swojej najnowszej publikacji skupia się na fanach gwiazd znanych z historii teatru.

Autorka książki "Tort Marcello. Kultury fanowskie w teatrze XIX wieku" udowadnia, że odbiorcy kultury rozrywkowej, wielbiciele gwiazd i celebrities tworzą kultury fanowskie, a te stały się zjawiskiem wielowymiarowym, ciekawym i politycznym.

Pierwsza celebrytka w dziejach

Jedną z gwiazd tamtego okresu, która rozpalała wyobraźnie widzów była Sarah Bernhardt. - Uchodzi ona za matkę chrzestną celebryctwa. To była artystka, która bardzo świadomie wykorzystywała możliwości promocyjne ówczesnych mediów. Cały swój wizerunek sceniczny zbudowała na skandalu i na plotce, która otaczała jej życie prywatne, wygląd, zachowania, upodobania itd. - podkreślała Agata Łuksza.

Posłuchaj

27:49 Dwójka OWZK 11.07.2024.mp3 Rozmowa z Agatą Łukszą, autorką książki "Tort Marcello. Kultury fanowskie w teatrze XIX wieku" (O wszystkim z kulturą/Dwójka) 

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadziła: Monika Pilch

Gość: Agata Łuksza (autorka książki "Tort Marcello. Kultury fanowskie w teatrze XIX wieku")

Data emisji: 11.07.2024

Godz. emisji: 17.30

pg/wmkor