Boże Narodzenie w obrządku prawosławnym

Część wyznawców prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzi święta Bożego Narodzenia 7 stycznia. Trzynastodniowa różnica w obchodach bierze się ze stosowania różnych kalendarzy. Do pierwszej wojny światowej we wszystkich Kościołach prawosławnych obowiązywał kalendarz juliański (tzw. stary styl). 

Nabożeństwo w Wigilię Bożego Narodzenia w Soborze św. Włodzimierza w Kijowie, rok 2023.

Foto: PAP/ Vladyslav Musiienko

6 stycznia to dzień, w którym większość prawosławnych w Polsce świętuje wigilię Bożego Narodzenia. W tym dniu w "Kwadransie bez muzyki" wybraliśmy się do Akademii Supraskiej - miejsca tworzonego przez prawosławną diecezję białostocko-gdańską i monaster Zwiastowania Bogarodzicy w Supraślu.

Posłuchaj

15:35 2025_01_06 11_00_03_PR2_Kwadrans_bez_muzyki.mp3 Boże Narodzenie w obrządku prawosławnym (Kwadrans bez muzyki/ Dwójka)

 

Kalendarz juliański

Kościół prawosławny nie przyjął reformy kalendarza wprowadzonej przez papieża Grzegorza XIII w 1582 roku (tzw. nowy styl). Różnica między starym a nowym stylem wynosi 13 dni. Obecnie niektóre Kościoły prawosławne stosują nowy, a inne stary styl.

Przygotowanie do świąt

Bożemu Narodzeniu Cerkiew prawosławna nadała bardzo bogatą oprawę liturgiczną i obrzędową. Wierni przygotowują się do spotkania Wcielonego Syna Bożego przez czterdziestodniowy post, rozpoczynający się 14 listopada, w dniu poświęconym św. apostołowi Filipowi, stąd zwany jest "Filipowym".

Boże Narodzenie poprzedzają dwie przygotowawcze niedziele poświęcone Praojcom i Ojcom, czyli mężom Starego Testamentu wierzącym w przyjście Mesjasza oraz przodkom Jezusa Chrystusa poczynając od Adama. 

Czytaj także:

• "A to historia. Supraśl" - reportaż Aleksandry Sadokierskiej (Radio Białystok)

6 stycznia - wigilia Bożego Narodzenia

Przedświąteczne dni (od 20 grudnia) zamyka wigilijny dzień, zwany sooczelnikom (od słowa socziwo – gotowanej kaszy z dodatkiem słodkich potraw). Dla wielu wyznawców jest to dzień ścisłego postu.

Wieczerzę wigilijną spożywa się przed ikoną. Świętowanie poprzedzone jest dzieleniem prosfory (wypiekanym przaśnym chlebem) - odpowiednikiem opłatka w tradycji katolickiej. Potrawy ustawia się na stole zasłanym białym obrusem z haftem (pereborem). W kubku pełnym zboża stoi woskowa świeca, często z dodatkiem miodu. Przed jedzeniem odmawia się modlitwę.

Ikona Bożego Narodzenia

W cerkwiach nie ma żłóbka. Jest za to Ikona Narodzenia Chrystusa. Kontemplacja bożonarodzeniowej ikony, pomaga wiernym odczytać teologiczne przesłanie świąt Bożego Narodzenia. Dla prawosławnych to coś więcej niż obraz. W ikonie opowiedziana jest cała historia święta. Dlatego wieczorem i w nocy Bożego Narodzenia ikona jest wystawiana na środek świątyni do adoracji.

***

Tytuł audycji: Kwadrans bez muzyki

Przygotowanie: Maria Czok

Data emisji: 6.01.2025

Godz. emisji: 11.00

IAR/zch