Formiści. Miks nowoczesności z góralszczyzną

Ostatnia aktualizacja: 18.06.2018 19:00
Okres 20 lat od odzyskania niepodległości do rozpoczęcia II wojny światowej to w Polsce czas intensywnego życia kulturalnego. To wtedy pojawiały się i rozwijały nowe nurty w sztuce, a artyści łączyli się w grupy.
Audio
  • Prof. Maria Poprzęcka o sztuce formistów (Dwójka/Galeria wyobraźni)
Szermierka, Leon Chwistek, 1919
"Szermierka", Leon Chwistek, 1919 Foto: Muzeum Narodowego w Krakowie/domena publiczna

Pierwszym ugrupowaniem, które odpowiadało na "głód nowoczesności", byli formiści. Ruch ten rozwijał się w latach 1917–1922, czyli w czasach końcówki I wojny światowej, narodzin II RP i wojny bolszewickiej.

pawilon_paryz_1200.jpg
Paryż 1925. Artyści kształtują obraz Polski

- Sztuka formistów była synkretyczna, łączyła w sobie różne tendencje awangardowe, takie jak kubizm, futuryzm i ekspresjonizm z jednym, bardzo istotnym dodatkiem, mianowicie własną tradycją ludową. Formiści, jak większość ugrupowań awangardowych, szukali źródeł w sztuce prymitywnej. Dla Picassa i kubistów były to np. maski murzyńskie oglądane w Muzeum Etnograficznym w Paryżu, natomiast dla formistów był to prymityw własny, rodzimy, narodowy, tzn. przede wszystkim sztuka góralska - mówiła prof. Maria Poprzęcka.

Jak przekonuje ekspertka, formistów cechowały młodzieńczy impet i tendencja do skandali, którą zaszczepili im zaprzyjaźnieni poeci futurystyczni. - Grupa ta była bardzo widoczna, a jej działalność - hałaśliwa. Szybko stała się synonimem nowoczesności, której tak bardzo poszukiwano - przekonywała prof. Poprzęcka.

W audycji przybliżyła też dwie wielkie indywidualności tworzące ruch formistów. Jedną z nich był Leon Chwistek, a drugą Stanisław Ignacy Witkiewicz.

***

Tytuł audycji: Galeria wyobraźni. Opowieści o sztuce polskiej

Prowadzi: prof. Maria Poprzęcka

Data emisji: 17.06.2018

Godzina emisji: 11.00

mg/bch

Czytaj także

"Jan Matejko to malarz profetyczny"

Ostatnia aktualizacja: 10.03.2018 12:40
- "Kazanie Skargi" jest pierwszym dużym obrazem Matejki, który nosi taki charakter, jaki będą miały wszystkie następne wielkie wystąpienia artysty: historyczny, profetyczny i publicystyczny – mówiła w Dwójce prof. Maria Poprzęcka.
rozwiń zwiń