Konserwatorzy kontra inwestorzy. Co się dzieje z zabytkami w Polsce?

Ostatnia aktualizacja: 05.03.2013 22:30
Nasze miasta ciągle się zmieniają, znikają kamienice (czasem opuszczone), a budowane są na ich miejscu wieżowce. Zmian nie zatrzymamy, ale trzeba działać z głową. Co ratować ze śladów dawnych miast, a czego nie warto?
Audio
  • Jak się zmieniają polskie miasta? Opowiadają konserwatorzy zabytków z Wrocławia, Krakowa i z Warszawy
Centrum Krakowa
Centrum KrakowaFoto: wikipedia commons/użytkownik KHRoN

Jak współgranie zabytków i placów budowy wygląda w praktyce? Naprzeciwko Wawelu – wchłaniając trzy zabytkowe kamienice – ma stanąć osiedle Angel Wawel. Przedwojenna kamienica przy Pańskiej w Warszawie - z muralem Grupy Twożywo upamiętniającym Powstanie Warszawskie - już nie istnieje. Na jej miejscu stanie wieżowiec.

Nie bierze się pod uwagę zdania mieszkańców

- Martwi mnie nie tylko to, że obiekt zabytkowy może ulec degradacji, ale także fakt, że głos społeczny nie jest brany pod uwagę - mówi w Dwójce Katarzyna Hawrylak-Brzezowska, miejski konserwator zabytków we Wrocławiu.
Agresywne ingerencje w tkankę miasta to nie wszystko. Dla zabytków groźne są również pseudorekonstrukcje. Na etapie uzgadniania warunków zabudowy w stosunku do obiektu ewidencyjnego inwestor przyjmuje ze zrozumieniem zazwyczaj wszystko, co mówi konserwator. Uzgadnianie projektu budowlanego jest sytuacją prawie bez zastrzeżeń, mówią konserwatorzy w Dwójce.

Jak powstają pseudorekonstrukcje?

- Na etapie procesu budowlanego, od momentu gdy inwestor uzyskuje pozwolenie na budowę, wprowadza tak zwane nieistotne odstępstwa od zatwierdzonego projektu budowlanego. Ustawodawca nie przewidział możliwości kontrolnych służb konserwatorskich samorządowych, wojewódzkich w stosunku do takiej budowy - opowiada Jerzy Zbiegień, miejski konserwator zabytków w Krakowie.
W studiu o swojej codziennej pracy mówili miejscy konserwatorzy zabytków: Katarzyna Hawrylak-Brzezowska (pracuje we Wrocławiu), Jerzy Zbiegień (Kraków) i Piotr Brabander (Warszawa).

Czy zabytki w różnych polskich miastach mogą być trakowane tak samo? Co oburza w polskich miastach słuchaczy Dwójki? Posłuchaj "Sezonu na Dwójkę", audycji Hanny Marii Gizy.

usc