Konstantyn, znany pod zakonnym imieniem Cyryla, opracował pismo do zapisu języka słowiańskiego, dzięki czemu mógł dokonać przekładu Pisma Świętego na ten właśnie język. Metody, starszy brat Cyryla, pomagał mu w tej pracy i misji ewangelizacyjnej na Morawach. Alfabet opracowany przez Cyryla i Metodego to głagolica.
- Musiała istnieć wspólnota językowa wszystkich Słowian przynajmniej do końca X wieku. Bracia dostosowali znany sobie dialekt spod Salonik do potrzeb Wielkich Moraw i nie mieli problemu z porozumieniem się ani tam, ani w Panonii. Podobie zresztą ich uczniowie w Bułgarii – wyjaśniał w audycji Hanny Marii Gizy prof. Hieronim Grala.
Cyryl i Metody pochodzili z Salonik. Byli prawdopodobnie Grekami, choć to wciąż kwestia sporna. Istnieje bowiem przypuszczenie, że ich matka, a nawet oboje rodziców mogło być Słowianami. W owych czasach (IX wiek) okolice Salonik zamieszkiwało wielu Słowian. Dlatego nie ma większego znaczenia, czy święci byli z urodzenia Słowianami – bez wątpeinia od dziecka mieli kontakt z kulturą słowiańską.
- Ich edukacja odbywała się w języku greckim – wyjaśniała dr Irina Tatarowa. – Zarówno Cyryl jak i Metody uzyskali staranne wykształcenie, na najwyższym ówczesnym poziomie.
Cyrylicy, kolejnego pisma Słowian, nie wynalazł Cyryl, ale jeden z jego uczniów (nie do końca wiadomo który) i nazwał ją tak na cześć nauczyciela. Cyrylica różni się bardzo od głagolicy. Przy pierwszym kontakcie z ostatnią trudno zgadnać, że może być to pismo słowiańskie. Wygląda raczej na jakąś odmianę pisma semickiego albo greckiego. Na czym więc oparł swoje znaki Cyryl?
Najstarszy przykład tekstu pisanego głagolicą z wyspy Krk
- Źródło nie było chyba słowiańskie. Na placu boju ostały się dwie teorie. Jedna sugeruje, ze głagolica oparta jest na greckim piśmie urzędowym. Druga teoria mówi o wpływie pisma semickiego, z którym Cyryl spotkał się w czasie misji wśród Hazarów. Osobiście uważam tę teorię za wątpliwą – mówił prof. Grala.
Cyrylica jako nowy alfabet Unii Europejskiej? Prof. Grala przypomina , że cyrylica była jednym z dwóch powszechnie używanych alfabetów I Rzeczpospolitej. Spora część Wielkiego Księstwa Litewskiego pozostawała ruskojęzyczna, do końca XVII wieku także w księgach urzędowyc.
- Nie przez przypadek dokonania Cyryla i Metodego docenił pierwszy Słowianin na tronie papieskim. To Jan Paweł II uczynił z braci Apostołów Europy na równi z Benedyktem z Nursji. To oni wprowadzili Słowian do kręgu ludów piśmiennych, mających kulturę literacką - podsumował prof. Grala.
O tym, dlaczego o alfabet głagolicki trzeba było stoczyć walkę, o uznawaniu przez Cyryla i Metodego zwierzchnictwa Rzymu, o trudnych losach obu braci i o opozycji, z jaką spotykali się ze strony innych misjonarzy można dowiedzieć się, słuchając audycji Hanny Marii Gizy.
